"Ο θάνατος θα ’ρθει και θα ’χει τα μάτια σου" του Τσέζαρε Παβέζε

Ο Τσέζαρε Παβέζε (ιταλικά: Cesare Pavese, 9 Σεπτεμβρίου 1908 - 27 Αυγούστου 1950) ήταν Ιταλός ποιητής, μυθιστοριογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και μεταφραστής. Συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ού αιώνα στη χώρα του.

Γεννήθηκε στο Santo Stefano Belbo, στην επαρχία Κούνεο, στις 9 Σεπτεμβρίου 1908. Ήταν το χωριό που γεννήθηκε κι ο πατέρας του και που η οικογένεια επέστρεφε για καλοκαιρινές διακοπές καθ´έτος. Ξεκίνησε τη στοιχειώδη εκπαίδευση στο San Stefano Belbo, αλλά το υπόλοιπο της εκπαίδευσής του ήταν στο Τορίνο.

Νεαρός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αγγλική λογοτεχνία κι ανάλαβε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, διατριβή για τη ποίηση του Ουόλτ Ουίτμαν και μετέφρασε Αμερικανούς και Βρετανούς συγγραφείς, που ήταν νεοεμφανιζόμενοι στο ιταλικό κοινό.

Φανατικός αντιφασίστας, συνελήφθη το 1935 και καταδικάστηκε για κατοχή επιστολών από πολιτικό κρατούμενο. Μετά από μερικούς μήνες στη φυλακή, εστάλη εξόριστος στο Confino, στη Nότια Ιταλία (μια συνήθης καταδίκη για ενόχους μικρών πολιτικών εγκλημάτων). Ο Κάρλο Λέβι, επίσης από το Τορίνο -συγγραφέας του "Ο Χριστός Σταμάτησε Στο Έμπολι"-, εστάλη ομοίως στο Confino.

Ένα χρόνο μετά επέστρεψε στο Τορίνο κι εργάστηκε για τον αριστερό εκδότη Einaudi, ως συντάκτης και μεταφραστής.

Ήταν στη Ρώμη όταν κλήθηκε από το φασιστικό στρατό, αλλά λόγω του άσθματός του πέρασε έξι μήνες σε στρατιωτικό νοσοκομείο.

Όταν επέστρεψε στο Τορίνο, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν τις οδούς κι οι περισσότεροι από τους φίλους του είχαν φύγει για να αντισταθούν ως αντάρτες. Φυγαδεύτηκε στους λόφους γύρω από το Serralunga Di Crea, κοντά στο Casale Monferrato και δεν πήρε μέρος σε καμία ένοπλη προσπάθεια που έγινε σε εκείνη τη περιοχή.

Μετά τον πόλεμο προσχώρησε στο ΚΚΙ κι εργάστηκε στην εφημερίδα L'Unita. Προς το τέλος της ζωής του, επισκεπτόταν συχνά το Le Langhe, περιοχή που γεννήθηκε, όπου έβρισκε μεγάλη παρηγοριά.

Εντούτοις, ερωτική απογοήτευση (από την Constance Dowling) και πολιτική απομυθοποίηση, τον οδήγησαν στην αυτοκτονία (η σκηνή της αυτοκτονίας του είχε ήδη περιγραφεί στο προτελευταίο του βιβλίο) από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών, στις 27 Αυγούστου 1950, έτος που κέρδισε το Βραβείο Strega για το La Bella Estate (Όμορφο Καλοκαίρι), που περιλάμβανε τρεις νουβέλες: La Tenda (1940), Il Diavolo Sulle Colline (1948) και Tra Donne Sole (1949).

Το ποιήμα που ακολουθεί προέρχεται από το βιβλίο του Τσέζαρε Παβέζε "O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου", σε μετάφραση Σωτήρη Τριβιζά, από τις εκδόσεις Καστανιώτη (σ. 68, 1997).

O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου

O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου

αυτός ο θάνατος που μας συντροφεύει

απ' το πρωί ως το βράδυ, άγρυπνος,

κρυφός, σαν μια παλιά τύψη

ή μια παράλογη συνήθεια. Τα μάτια σου

θα 'ναι μια άδεια λέξη.

Κραυγή που έσβησε, σιωπή.

Έτσι τα βλέπεις κάθε πρωινό

όταν μονάχη σκύβεις

στον καθρέφτη. Ω, αγαπημένη ελπίδα,

αυτή τη μέρα θα μάθουμε και εμείς

πως είσαι η ζωή κι είσαι το τίποτα.

Για όλους ο θάνατος έχει ένα βλέμμα

O θάνατος θα 'ρθει και θα 'χει τα μάτια σου

Θα' ναι σαν ν' αφήνεις μια συνήθεια,

σαν ν' αντικρίζεις μέσα στον καθρέφτη

να αναδύεται ένα πρόσωπο νεκρό,

σαν ν' ακούς ένα κλεισμένο στόμα.

Θα κατέβουμε στην άβυσσο βουβοί.

Πηγές:

http://diastixo.gr/san-simera/7757-tsezare-paveze

https://el.wikipedia.org/