Σεμιναριακή Διάλεξη Επίκ. Καθ. κ. Π. Τζιβάρα

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ελληνορωμαϊκές-Ελληνοϊταλικές Σπουδές: Λογοτεχνία, Ιστορία και Πολιτισμός» και το Σεμινάριο Ιταλικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας (Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ) σας προσκαλούν στη σεμιναριακή διάλεξη της κυρίας Παναγιώτας Τζιβάρα, Μόνιμης Επίκουρης Καθηγήτριας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με θέμα: "Έλληνες βενετοί υπήκοοι και παταβινά διπλώματα: Σιωπές και ακριτομύθειες για τους αποφοίτους της Πάδοβας".

H διάλεξη θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2017 (16:15) στην αίθουσα 812 της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Στη συνάντησή μας θα παρουσιάσουμε τα δικαιώματα των Ελλήνων φοιτητών στην Πάδοβα, τον τρόπο χορήγησης των διδακτορικών διπλωμάτων και το εύρος της ισχύος της απαγόρευσης άσκησης τέχνης.

Παναγιώτα Τζιβάρα, Έλληνες Βενετοί υπήκοοι και παταβινά διπλώματα: Σιωπές και ακριτομύθειες για τους αποφοίτους της Πάδοβας

Η Βενετία, ως γνωστόν, σε όλη τη διάρκεια της θριαμβευτικής παρουσίας της στο Κράτος της Θάλασσας δεν ίδρυσε δικό της πανεπιστήμιο αλλά αρκέστηκε στην «εκμετάλλευση» εκείνου της Πάδοβας, το οποίο λειτουργούσε από το 1222 και η πόλη τού οποίου περιήλθε στη Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου το 1405.

Βενετοί υπήκοοι των κτήσεων, όμοια όπως και οι πολίτες της μητρόπολης, έλαβαν διδακτορικά διπλώματα από το παταβινό ίδρυμα. Στη γνωστή βιβλιογραφία η Βενετία έχει παρουσιαστεί ως η Κυρίαρχος, η οποία στην αποικιοκρατική της πολιτική εφάρμοσε ένα εκπαιδευτικό «μακιαβελικό σχέδιο», προκειμένου να παραμείνουν αμαθείς ή ημιμαθείς οι υπήκοοί της.

Οι αιτιάσεις για τη Γαληνοτάτη στηρίχθηκαν σε αναφορές για προνομιακές διατάξεις, που αφορούσαν τη φοίτηση και τις υποχρεώσεις των ξένων φοιτητών  καθώς και σε διάταγμα της Γερουσίας που απαγόρευε την άσκηση τέχνης στη μητρόπολη, σε όσους είχαν λάβει διδακτορικό δίπλωμα και είχαν ευεργετηθεί από τα προνόμια της Βενετίας.

Δύο διδακτορικά διπλώματα του 18ου αιώνα, που έφθασαν έως εμάς σήμερα, μάς οδηγούν στην επανάγνωση των αρχειακών τεκμηρίων και μας βοηθούν στην κατανόησή τους. Χάρη σε αυτά, κάποια διατάγματα της βενετικής Γερουσίας και διατάξεις των Αναμορφωτών του πανεπιστημίου της Πάδοβας «σπάνε» τη σιωπή τους και απαντούν στις ακριτομύθειες.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, «Η παρουσία της Βενετίας στον Ιόνιο χώρο τον 18ο και 19ο αιώνα και η αποτίμησή της στα περιηγητικά κείμενα», L’ Adriatico: incontri e separazioni (XVIII-XIX secolo). Atti del Convegno Internazionale di Studi, Corfù, 29-30 aprile 2010, a cura di Fr. Bruni e Chryssa Maltezou, Venezia-Atene 2011, σ. 97-122

• Αθ. Καραθανάσης, Η Βενετία των Ελλήνων, Θεσσαλονίκη 2010

• Βασιλική Μπόμπου-Σταμάτη, Τα καταστατικά του σωματείου (nazione) των Ελλήνων φοιτητών του Πανεπιστημίου της Πάδοβας (17ος-18ος αι.), Αθήνα 1995

• Γ. Πλουμίδης, «Αι πράξεις εγγραφής των Ελλήνων σπουδαστών του Πανεπιστημίου της Παδούης (Μέρος Α΄, Artisti 1634 – 1782)», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1969-1970), 260-336

• Γ. Πλουμίδης, «Αι πράξεις εγγραφής των Ελλήνων σπουδαστών του Πανεπιστημίου της Παδούης (Μέρος Β΄, Legisti 1591-1809)», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 38 (1971), 84-195

• Γ. Πλουμίδης, «Έλληνες Σπουδαστές στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας (Πτυχιούχοι, 18ος αιώνας)», Ηπειρωτικά Χρονικά 43 (2009), 643-659

• Vassiliki Bobou-Stamati, «Gli statuti della nazione degli scolari greci nello Studio di Padova (17o-18o sec.)», Collegio Flangini 350 anni, Atene-Venezia 2016, σ. 41-87

• P. Del Negro (επιμ.), L’ Università di Padova, "Otto secoli di storia", Padova 2001

• Panajota Tzivara, «Studenti greci presso il Collegio Flangini e Padova, professionisti in patria. Tracce di un lungo percorso», Collegio Flangini 350 anni, Atene-Venezia 2016, σ. 359-426.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η Παναγιώτα Τζιβάρα διδάσκει στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Ιστορία του Νέου Ελληνισμού με έμφαση στην Ιστορία του βενετοκρατούμενου Ελληνισμού. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εντάσσονται ζητήματα όπως η παιδεία και η λογιοσύνη των βενετών υπηκόων του Κράτους της Θάλασσας (16ος-18ος αι.), η διακίνηση του χειρόγραφου και έντυπου βιβλίου στις βενετικές κτήσεις του Ιονίου, η διαμόρφωση φιλοβενετικής ιδεολογίας και το απείκασμά της στα ρητορικά κείμενα. Έχει δημοσιεύσει τα αυτοτελή έργα «Σχολεία και δάσκαλοι στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα (16ος-18ος αι.» (Αθήνα 2003), «Βενετοκρατούμενη Ζάκυνθος 1588-1594. Η νομή και η διαχείριση της εξουσίας από το Συμβούλιο των 150»  (Αθήνα 2009), «Από την εγγραμματοσύνη στη λογιοσύνη. Θέματα παιδείας των βενετών υπηκόων στον ελληνικό χώρο» (Αθήνα 2012).