Η ιταλική εισβολή στην Αλβανία (7 Απριλίου 1939 - 12 Απριλίου 1939) ήταν μια σύντομη στρατιωτική εκστρατεία που διεξήγαγε το Βασίλειο της Ιταλίας εναντίον του Βασιλείου της Αλβανίας.
Η σύγκρουση ήταν αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Η Αλβανία ηττήθηκε γρήγορα (μέσα σε 5 ημέρες). Ο βασιλιάς της Αλβανίας, Αχμέτ Ζόγου, αυτοεξορίστηκε στην Ελλάδα και η χώρα έγινε μέρος της ιταλικής αυτοκρατορίας ως ξεχωριστό βασίλειο σε προσωπική ένωση με το ιταλικό στέμμα.
Ιστορικό
Η Αλβανία είχε από καιρό μεγάλη στρατηγική σημασία για την Ιταλία. Οι Ιταλοί ναύαρχοι είχαν επιδείξει σημαντικό ενδιαφέρον για το λιμάνι της Αυλώνας καθώς και για την νήσο Σάσων στην είσοδο του κόλπου της Αυλώνας, διότι με τον έλεγχο τους η Ιταλία θα έλεγχε την είσοδο στην Αδριατική Θάλασσα. Επιπλέον, η Αλβανία θα μπορούσε να παρέχει στην Ιταλία προγεφύρωμα για μελλοντική επέκταση στα Βαλκάνια. Πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η Ιταλία και η Αυστροουγγαρία διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου αλβανικού κράτους. Με το ξέσπασμα του πολέμου, η Ιταλία βρήκε την ευκαιρία να καταλάβει το νότιο μισό της Αλβανίας, προκειμένου να μην καταληφθεί από τους Αυστροούγγρους. Η επιτυχία αυτή δεν κράτησε για πολύ όμως διότι η αλβανική αντίσταση και τα εσωτερικά προβλήματα μετά το τέλος του πολέμου ανάγκασαν την Ιταλία να αποχωρήσει από την χώρα το 1920. Η επιθυμία να αντισταθμιστεί αυτή την ενοχλητική αποτυχία ήταν ένα από τα βασικά κίνητρα του Μουσολίνι κατά την εισβολή της Αλβανίας.
Όταν ο Μουσολίνι κατέλαβε την εξουσία στην Ιταλία επέδειξε ανανεωμένο ενδιαφέρον για την Αλβανία. Η Ιταλία ξεκίνησε την οικονομική της διείσδυση στην Αλβανία το 1925, όταν η Αλβανία συμφώνησε να επιτρέψει στην Ιταλία να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό της πλούτο. Ακολούθησε η Πρώτη συνθήκη των Τιράνων το 1926 και η Δεύτερη συνθήκη των Τιράνων το 1927, με τις οποίες οι δύο χώρες σύναψαν αμυντική συμμαχία. Η αλβανική κυβέρνηση και η οικονομία επιδοτήθηκαν από ιταλικά δάνεια, ο Αλβανικός στρατός εκπαιδεύτηκε από ιταλικούς στρατιωτικούς εκπαιδευτές και ο ιταλικός αποικισμός ενθαρρύνθηκε. Παρά την ισχυρή ιταλική επιρροή, ο βασιλιάς Ζώγου αρνήθηκε να ενδώσει πλήρως την ιταλική πίεση. Το 1931 εναντιώθηκε ανοιχτά στους Ιταλούς, αρνούμενος να ανανεώσει τη συνθήκη των Τιράνων του 1926. Το 1934 η Αλβανία υπέγραψε εμπορικές συμφωνίες με τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα, ενώ ο Μουσολίνι έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να εκφοβίσει τους Αλβανούς στέλνοντας στόλο από πολεμικά πλοία στην Αλβανία.
Όπως η Ναζιστική Γερμανία που ενσωμάτωσε την Αυστρία και κινήθηκε εναντίον της Τσεχοσλοβακίας , η Ιταλία είδε να γίνεται το μικρότερο μέλος του Συμφώνου του χάλυβα . [6] Η επικείμενη γέννηση του Αλβανού πρίγκιπα εν τω μεταξύ, απείλησε να δώσει στον Ζογκ μια διαρκή δυναστεία. Μετά ο Χίτλερ εισέβαλε στην Τσεχοσλοβακία (15 Μαρτίου 1939), χωρίς να ενημερώσει εκ των προτέρων τον Μουσολίνι, ο Ιταλός δικτάτορας αποφάσισε να προχωρήσει με την προσάρτηση της Αλβανίας. Ο Ιταλός βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ ΙΙΙ, επέκρινε το σχέδιο να λάβει την Αλβανία ως περιττό κίνδυνο. Η Ρώμη, ωστόσο, που διατυπώθηκε στο τελεσίγραφο των Τιράνων στις 25 Μαρτίου 1939, ζητώντας να προσχωρήσει στην κατάληψη της Αλβανίας. [7] Ο Ζογκ αρνήθηκε να δεχτεί χρήματα σε αντάλλαγμα για μία πλήρη ιταλική εξαγορά και τον εποικισμό της Αλβανίας.
Η αλβανική κυβέρνηση προσπάθησε να κρατήσει μυστική την είδηση του ιταλικού τελεσιγράφου. Ενώ το Ράδιο Τιράνων επίμονα μετέδιδε ότι τίποτα δεν συνέβαινε, οι άνθρωποι έγιναν καχύποπτοι και η είδηση του ιταλικού τελεσιγράφου διαδόθηκε από ανεπίσημες πηγές. Στις 5 Απριλίου ο γιος του βασιλιά γεννήθηκε και η είδηση ανακοινώθηκε από κανόνια. Οι άνθρωποι που χύθηκαν έξω στους δρόμους ανησυχώντας, αλλά η είδηση του νεογέννητου πρίγκιπα τους καθησύχασε. Οι άνθρωποι ήταν καχύποπτοι ότι κάτι συνέβαινε, οδηγώντας σε μια αντι-ιταλική διαδήλωση στα Τίρανα την ίδια ημέρα. Στις 6 Απριλίου υπήρξαν αρκετές διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις της Αλβανίας. Το ίδιο απόγευμα 100 ιταλικά αεροσκάφη πέταξαν πάνω από Τιράνα, Δυρραχίο και Αυλώνα και έκαναν ρίψη φυλλαδίων που έδιναν εντολή στους ανθρώπους να υποταχθούν στην ιταλική κατοχή. Οι άνθρωποι εξαγριώθηκαν από αυτή την επίδειξη δύναμης και ζήτησαν από την κυβέρνηση να αντισταθεί και να απελευθερώσει τους Αλβανούς που συνελήφθησαν ως «κομμουνιστές». Το πλήθος φώναζε "Δώστε μας τα όπλα! Μας πρόδωσαν!". Ενώ ξεκίνησε η επιστράτευση των εφεδρειών, πολλοί υψηλόβαθμοι αξιωματικοί εγκατέλειψαν τη χώρα. Επίσης, η κυβέρνηση κατέρρευσε. Ο Υπουργός Εσωτερικών, Μούσα Τζούκα, εγκατέλειψε τη χώρα για τη Γιουγκοσλαβία την ίδια μέρα. Ενώ ο βασιλιάς Ζώγου απευθύνθηκε στο έθνος υποσχόμενος ότι θα αντισταθεί στην ιταλική κατοχή, οι άνθρωποι αισθάνθηκαν ότι είχαν εγκαταλειφθεί από την κυβέρνησή τους.
Εισβολή
Τα αρχικά σχέδια των Ιταλών για την εισβολή προέβλεπαν δύναμη έως και 50.000 ανδρών που θα υποστηρίζονταν από 137 ναυτικές μονάδες και 400 αεροπλάνα. Τελικά, η δύναμη εισβολής αυξήθηκε σε 100.000 άνδρες που υποστηρίζονταν από 600 αεροπλάνα. Στις 7 Απριλίου τα ιταλικά στρατεύματα, με επικεφαλής τον στρατηγό Αλφρέδο Γκουζζόνι, εισέβαλαν στην Αλβανία και επιτέθηκαν σε όλα τα λιμάνια ταυτόχρονα. Υπήρχαν 65 μονάδες στους Αγίους Σαράντα, 40 στην Αυλώνα, 38 στο Δυρράχιο, 28 στο Shëngjin και 8 ακόμα στο Παλλές.
Από την άλλη πλευρά, ο τακτικός στρατός της Αλβανίας αριθμούσε 15.000 ανεπαρκώς εξοπλισμένους άνδρες που είχαν για ινστρούχτορες τους Ιταλούς αξιωματικούς. Το σχέδιο του βασιλιά Ζώγου ήταν να αντισταθεί ο στρατός στα βουνά, αφήνοντας τα λιμάνια και τις κύριες πόλεις ανυπεράσπιστες, αλλά Ιταλοί πράκτορες που είχαν τοποθετηθεί στην Αλβανία ως στρατιωτικοί σύμβουλοι σαμποτάρισαν αυτό το σχέδιο. Οι Αλβανοί ανακάλυψαν ότι τα κομμάτια πυροβολικού είχαν υποστεί δολιοφθορά και ότι δεν υπήρχαν πυρομαχικά. Κατά συνέπεια, την κύρια αντίσταση πρόσφεραν χωροφύλακες και μικρές ομάδες πατριωτών.
Στο Δυρράχιο, μια δύναμη μόλις 360 Αλβανών, ως επί το πλείστον χωροφύλακες και οι αστοί, με επικεφαλής τους Αμπάζ Κουρί, διοικητή της χωροφυλακής της πόλης και τον Μουξό Ουλτζινάκου προσπάθησαν να σταματήσουν την ιταλική εισβολή. Εξοπλισμένοι μόνο με μικρά όπλα και τρία πολυβόλα, πέτυχαν να καθηλώσουν τους Ιταλούς στο κόλπο για αρκετές ώρες μέχρι που ένας μεγάλος αριθμός ελαφρών αρμάτων αποβιβάστηκε από τα ιταλικά πλοία. Μετά από αυτό, η αντίσταση κατέρρευσε και μέσα σε πέντε ώρες η πόλη είχε καταληφθεί.
Μέχρι τις 1:30 μ.μ. της πρώτης ημέρας, όλα τα αλβανικά λιμάνια ήταν σε ιταλικά χέρια. Την ίδια μέρα ο βασιλιάς Ζώγου, η σύζυγός του βασίλισσα Τζεραλντίνε Αππόνουι, και ο γιος τους Λέκα έφυγαν για την Ελλάδα, παίρνοντας μαζί τους μέρος των αποθεμάτων χρυσού της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας. Στο άκουσμα της είδησης, ένας οργισμένος όχλος επιτέθηκε στις φυλακές, απελευθέρωσε τους αιχμαλώτους και λεηλάτησε την κατοικία του βασιλιά. Στις 9:30 π.μ. της 8ης Απριλίου, ιταλικά στρατεύματα εισήλθαν στα Τίρανα και γρήγορα κατέλαβαν όλα τα κυβερνητικά κτίρια. Ιταλικές φάλαγγες βάδισαν προς τις κατευθύνσεις της Σκόδρας, του Φιέρ και του Ελμπασάν. Τα Σκόδρα παραδόθηκαν το βράδυ μετά από 12 ώρες μάχης. Ωστόσο, δύο αστυνομικοί στο κάστρο Ροζάφα αρνήθηκαν να υπακούσουν τη διαταγή κατάπαυσης του πυρός και συνέχισαν να πολεμούν μέχρι που εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά τους. Τα ιταλικά στρατεύματα απέδωσαν φόρο τιμής στα Αλβανικά στρατεύματα της Σκόδρας, που είχαν ανακόψει την προέλαση τους για μια ολόκληρη ημέρα. Κατά τη διάρκεια της ιταλικής απονομής τιμής στα Σκόδρα ο όχλος πολιόρκησε την φυλακή και απελευθερώθηκαν περίπου 200 κρατούμενοι.
Ο αριθμός των απωλειών σε αυτές τις μάχες αμφισβητείται. Για παράδειγμα, οι ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις υποστήριξαν ότι στο Δυρράχιο σκοτώθηκαν 25 Ιταλοί και τραυματίστηκαν άλλοι 97 όπως επίσης ότι σκοτώθηκαν 160 Αλβανοί και εκατοντάδες τραυματίστηκαν, ενώ οι κάτοικοι του Δυρραχίου δήλωσαν ότι περίπου 400 Ιταλοί είχαν σκοτωθεί. Για να καλύψουν τις απώλειες τους οι Ιταλοί αμέσως πήραν όλα τα πτώματα και έπλυναν το λιμάνι και τους δρόμους της πόλης.
Στις 12 Απριλίου, το αλβανικό κοινοβούλιο ψήφισε να καθαιρεθεί ο Ζώγου και να ενωθεί το έθνος με την Ιταλία "σε προσωπική ένωση", προσφέροντας το αλβανικό στέμμα στον Βίκτωρα Εμμανουήλ III. Το κοινοβούλιο εξέλεξε τον μεγαλύτερο γαιοκτήμονα της Αλβανίας, τον Σεφκέτ Μπέξ Βερλάσι, ως πρωθυπουργό. Ο Βερλάσι υπηρέτησε επιπλέον ως επικεφαλής του κράτους για πέντε ημέρες μέχρι ο Βίκτωρ Εμμανουήλ ΙΙΙ επίσημα αποδέχθηκε το αλβανικό στέμμα σε μια τελετή στο Βασιλικό παλάτι στη Ρώμη. Ο Βίκτωρ Εμμανουήλ ΙΙΙ διόρισε τον Φρανσέσκο Τζακομόνι Ντι Σαν Σαβίνο, πρώην πρέσβη στην Αλβανία, για να τον εκπροσωπήσει στην χώρα ως "Αντιστράτηγος του Βασιλιά" (ουσιαστικά ο Αντιβασιλέας).
Μετά την εκστρατεία
Στις 15 Απριλίου 1939, η Αλβανία αποχώρησε από την Κοινωνία των Εθνών, από την οποία η Ιταλία είχε παραιτηθεί το 1937. Στις 3 Ιουνίου 1939, το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών συγχωνεύθηκε στο ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών, και στον Αλβανό υπουργό Εξωτερικών, Χέμιλ Ντίνο, δόθηκε το αξίωμα του Ιταλού πρεσβευτή. Μετά την κατάληψη της Αλβανίας, Μουσολίνι κήρυξε την επίσημη δημιουργία της ιταλικής αυτοκρατορίας και ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ ΙΙΙ στέφθηκε βασιλιάς των Αλβανών, ενώ ήταν ήδη αυτοκράτορας της Αιθιοπίας, χώρας που είχε καταληφθεί από την Ιταλία τρία χρόνια πριν. Ο Αλβανικός στρατός τέθηκε υπό ιταλική διοίκηση και συγχωνεύθηκε επίσημα με τον Ιταλικό το 1940. Επίσης, οι Ιταλοί Μελανοχιτώνες σχημάτισαν τέσσερις λεγεώνες της αλβανικής πολιτοφυλακής, όπου προσλάμβαναν αρχικά Ιταλούς αποίκους που ζούσαν στην Αλβανία αλλά αργότερα και Αλβανούς.
Η Αλβανία ακολούθησε την Ιταλία σε πόλεμο με τη Βρετανία και τη Γαλλία στις 10 Ιουνίου 1940. Χρησίμευσε ως βάση για την ιταλική εισβολή στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1940 στην οποία συμμετείχαν και Αλβανικά στρατεύματα, αλλά εγκατέλειψαν μαζικά την πρώτη γραμμή. Νότιες περιοχές της χώρας (συμπεριλαμβανομένων των πόλεων του Αργυροκάστρου και της Κορυτσάς) καταλήφθηκαν προσωρινά από τον ελληνικό στρατό κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας, αλλά η Ιταλία, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν κέρδισε καμιά μάχη εναντίον του Ελληνικού Στρατού, τελικά ανέκτησε τον έλεγχο ολόκληρης της Αλβανίας, λόγω της βοήθειας της Γερμανίας και την επακόλουθη κατοχή της Ελλάδας από το γερμανικό και τον ιταλικό στρατό. Τα σύνορα της Αλβανίας διευρύνθηκαν τον Μάιο του 1941 με την προσάρτηση του Κοσσυφοπεδίου και μέρη του Μαυροβουνίου και της Βαρντάρ Μπανοβίνα, σε μια προσπάθεια για την υλοποίηση των εθνικιστικών αιτημάτων για μια "Μεγάλη Αλβανία". Όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε τον Σεπτέμβριο του 1943, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αλβανία αμέσως μετά από μια σύντομη εκστρατεία, με μια σχετικά ισχυρή αντίσταση.
Αντίσταση
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αλβανοί Παρτιζάνοι, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων σποραδικών αλβανικών εθνικιστικών ομάδων, πολέμησαν εναντίον των Ιταλών (μετά το φθινόπωρο του 1942) και, στη συνέχεια εναντίον των Γερμανών. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1944 οι Γερμανοί είχαν αποσυρθεί από τα νότια Βαλκάνια εξ αιτίας της συντριβής των δυνάμεων του Άξονα από τον Κόκκινο Στρατό, την κατάρρευση της Ρουμανίας και την επικείμενη πτώση της Βουλγαρίας. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, λόγω της ταχείας εξέλιξης των Αλβανικών Κομμουνιστικών δυνάμεων, οι Αλβανοί παρτιζάνοι σύνθλιψαν την εθνική αντίσταση και ο ηγέτης του Αλβανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Ενβέρ Χότζα, έγινε πρωθυπουργός και αργότερα δικτάτορας της χώρας.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου