Η λίστα με τα 10 πιο επικίνδυνα εισαγόμενα προϊόντα-τρόφιμα με πρώτα τα τουρκικά φουντούκια έκανε ιδιαίτερη αίσθηση -ξέσπασε και τουρκοϊταλικός «πόλεμος»- αφού συντάχθηκε μετά από σχετική έκθεση του υπουργείου Υγείας της Ιταλίας
Πρώτα στη μαύρη λίστα των πιο επικίνδυνων προϊόντων-τροφίμων που εισάγονται στην ΕΕ από τρίτες χώρες είναι τα τουρκικά φουντούκια, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε τοξικές και καρκινογόνες αφλατοξίνες.
Πρώτα στη μαύρη λίστα των πιο επικίνδυνων προϊόντων-τροφίμων που εισάγονται στην ΕΕ από τρίτες χώρες είναι τα τουρκικά φουντούκια, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε τοξικές και καρκινογόνες αφλατοξίνες.
Ο φάκελος με τα 10 πιο επικίνδυνα προϊόντα-τρόφιμα παρουσιάστηκε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας στο 15ο Διεθνές Φόρουμ Γεωργίας και Τροφίμων που έγινε στο Cernobbio της Ιταλίας, από τον Roberto Moncalvo, πρόεδρο της Συνομοσπονδίας Παραγωγών-Αγροτών της Ιταλίας (Coldiretti), η οποία εκπροσωπεί 1,6 εκατ. αγρότες, συνεταιρισμούς, οργανώσεις, εταιρείες, που αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των παραγωγών στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, ενώ είναι η μεγαλύτερη στην ΕΕ, με βαρύνοντα λόγο.
Για την Ιταλία και όχι μόνο, το θέμα των τουρκικών φουντουκιών έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί η ιταλική βιομηχανία Ferrero παρασκευάζει τη γνωστή σε όλο τον κόσμο Nutella, με βασική πρώτη ύλη το φουντούκι, κάνοντας μεγάλες εισαγωγές από την Τουρκία.
Η λίστα με τα 10 πιο επικίνδυνα εισαγόμενα προϊόντα-τρόφιμα με πρώτα τα τουρκικά φουντούκια έκανε ιδιαίτερη αίσθηση -ξέσπασε και τουρκοϊταλικός «πόλεμος»- αφού συντάχθηκε μετά από σχετική έκθεση του υπουργείου Υγείας της Ιταλίας, που βασίστηκε και στα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές (RASFF) για το 2015.
Το τελευταίο καταγράφει συναγερμούς-Αlert των χωρών μελών της Ε.Ε. για επικίνδυνα προϊόντα-τρόφιμα λόγω χημικών κατάλοιπων, μυκοτοξινών, βαρέων μετάλλων, μικροβιολογικών προσμείξεων, διοξινών ή άλλων πρόσθετων όπως χρωστικών ουσιών κ.ά.
Το θέμα αφορά άμεσα και τη χώρα μας, αφού η Τουρκία είναι μεγαλύτερη παραγωγός φουντουκιών παγκοσμίως -παράγει περίπου το 60-65% της παγκόσμιας παραγωγής- και το 70% των φουντουκιών που καταναλώνονται στη χώρα μας είτε με τη μορφή των ξηρών καρπών είτε ως συστατικό σε μια σειρά προϊόντα, κυρίως γλυκά αλλά και άλλες τροφές, εισάγεται από την Τουρκία.
Επίσης στην πέμπτη θέση της λίστας είναι τα αποξηραμένα σύκα επίσης από την Τουρκία για την παρουσία αφλατοξινών και οι πιπεριές που εισάγονται αποκλειστικά μέσω Ελλάδας και Βουλγαρίας στην ΕΕ λόγω υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων.
Οι αφλατοξίνες (aflatoxins) -ανήκουν στην κατηγορία των λεγόμενων μυκοτοξινών- αποτελούν μια ομάδα από τις πιο τοξικές ουσίες που βρίσκονται στη φύση. Οι ισχυρότατα τοξικές και καρκινογόνες αφλατοξίνες παράγονται από μύκητες (μούχλα), που αναπτύσσονται κυρίως σε ξηρά φρούτα, ξηρούς καρπούς (ιδιαίτερα στα αράπικα φιστίκια και αμύγδαλα), μπαχαρικά, σιτηρά και σε τυριά, όταν υπάρξουν κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας. Επίσης μπορεί να εμφανιστούν στο γάλα ζώων που έχουν τραφεί με ζωοτροφές (καλαμπόκι κ.λπ.), στις οποίες είχαν αναπτυχθεί μύκητες (ευρωτίαση, μούχλα).
475 κοινοποιήσεις
Τα τελευταία χρόνια, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές (RASFF), πολλαπλασιάζονται τα περιστατικά εντοπισμού εισαγόμενων στην ΕΕ προϊόντων-τροφίμων στα οποία διαπιστώνεται η παρουσία αφλατοξινών, πάνω από τα επιτρεπτά όρια.
Το 2015 υπήρχαν 475 κοινοποιήσεις σχετικά με τον εντοπισμό μυκοτοξινών σε τρόφιμα, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν την παρουσία αφλατοξινών - συνολικά 421 κοινοποιήσεις. Αυτές ήταν αυξημένες κατά 116 σε σχέση με το 2014 και αφορούσαν οι περισσότερες από αυτές φορτία φιστικιών που εισήχθησαν από την Κίνα και φορτία φουντουκιών που εισήχθησαν από την Τουρκία. Μόλις εντοπιστούν τα επικίνδυνα φορτία στις πύλες εισόδου της ΕΕ δεσμεύονται.
Τι γίνεται όμως με τις εισαγωγές τροφίμων στην Ελλάδα; Ολα τα φορτία με προϊόντα-τρόφιμα που μεταφέρονται οδικώς από την Τουρκία με νταλίκες ελέγχονται δειγματοληπτικά από κλιμάκιο τριών γεωπόνων της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνοτροφίας (ΔΑΟΚ) της Περιφερειακής Ενότητας Εβρου, στον μεθοριακό σταθμό των Κήπων. Σε ό,τι αφορά τα φουντούκια έρχονται σε σακιά βάρους ενός τόνου το καθένα και κάθε νταλίκα μεταφέρει συνήθως 10 τέτοια μεγάλα σακιά. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του τμήματος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ Εβρου, Γιώργο Κουκόπουλο, οι ποσότητες φουντουκιών που έρχονται από την Τουρκία φέρουν «πιστοποιητικά υγείας» από τη χώρα προέλευσής τους. Οι γεωπόνοι παίρνουν δείγματα από το προϊόν και τα στέλνουν με courier στη Χημική Υπηρεσία Κεντρικής Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του ελέγχου -σε 2 με 3 μέρες- το φορτίου παραμένει στον μεθοριακό σταθμό και αν είναι «καθαρό» παραδίδεται στον παραλήπτη, αν όχι, δεσμεύεται.
Ανάλογοι έλεγχοι γίνονται στην ίδια υπηρεσία και για μεγαλύτερα φορτία, που φτάνουν ακτοπλοϊκώς στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Υπηρεσιακοί παράγοντες διαβεβαιώνουν ότι δεν έχουν εντοπιστεί φουντούκια με αφλατοξίνες από την Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο είχε δεσμευτεί πέρυσι μεγάλη ποσότητα από αραχίδες (αράπικο φιστίκι) που είχε φτάσει με κοντέινερ στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης από την Κίνα. Οσο για τους Ελληνες εισαγωγείς και χονδρεμπόρους ξηρών καρπών, όλοι τους υποστηρίζουν ότι τα τουρκικά φουντούκια είναι «καθαρά» και οι ίδιοι εμπιστεύονται τους παραγωγούς και τους εμπόρους από τους οποίους προμηθεύονται το προϊόν.
Αλυσιδωτές αντιδράσεις
To ιταλικό Alert για τα τουρκικά φουντούκια στο 15ο Διεθνές Φόρουμ Γεωργίας και Τροφίμων στο Cernobbio έκανε αίσθηση για πολλούς λόγους και έχει βαρύνουσα σημασία. Πρώτα απ΄όλα έγινε από τον Ρομπέρτο Μονκάλβο, πρόεδρο της Συνομοσπονδίας Παραγωγών-Αγροτών της Ιταλίας που αποτελεί έναν από τους παράγοντες ο οποίος έχει ανοιχτή γραμμή με τον ίδιο τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι.
Την επομένη μάλιστα του Φόρουμ, οι δυο τους σε εκδήλωση της Coldiretti στο Μιλάνο ανακοίνωσαν την απόφαση της ιταλική κυβέρνησης να προχωρήσει στην υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης για το γάλα και όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα στην ιταλική αγορά. Ενα θέμα που αφορά άμεσα και την Ελλάδα και διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα στην ΕΕ. Το Alert της Coldiretti για τα τουρκικά φουντούκια, που είναι πρώτα στον φάκελο για τα 10 πιο επικίνδυνα τρόφιμα που εισάγονται στην ΕΕ, προκαλεί ήδη αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Η Ιταλία είναι η δεύτερη χώρα σε παραγωγή φουντουκιών στον κόσμο με περίπου 100.000 τόνους αλλά σε μεγάλη απόσταση από την πρώτη Τουρκία που η παραγωγή της έφτασε το 2015 τους 646.000 τόνους, ενώ απασχολεί εκατομμύρια αγρότες. Η Ιταλία επιπλέον πραγματοποιεί μεγάλες εισαγωγές φουντουκιών από την Τουρκία που έφτασαν το 2015 σύμφωνα με τουρκικά στοιχεία τα 295 εκατομ ευρώ και ήταν αυξημένες κατά 47% σε σχέση με το 2014.
Ο λόγος γι΄αυτές τις μεγάλες εισαγωγές έχει να κάνει με τη μεγάλη ιταλική βιομηχανία Ferrero, που παρασκευάζει τη γνωστή σε όλο τον κόσμο Nutella, που έχει ως βασική πρώτη ύλη το φουντούκι. Η Ferrero-Nutella διαθέτει τα προϊόντα της σε ολόκληρο τον κόσμο, με έναν τζίρο που ξεπερνά τα 8 δισ. ευρώ, ενώ ο όμιλος που προμηθεύεται φουντούκια από την Τουρκία εδώ και πάνω από 20 χρόνια, εξαγόρασε το 2014 μια τουρκική εταιρεία μέσω της οποίας εξασφαλίζει απευθείας ένα μέρος των αναγκών του σε φουντούκια.
«Η υγεία των καταναλωτών είναι από τις πιο σημαντικές αξίες της Ferrerο» ήταν η πρώτη αντίδραση του ιταλικού κολοσσού. Εσπευσε επίσης να επισημάνει ότι το σύστημα παραγωγής της Ferrero για την προστασία των καταναλωτών έχει διατηρήσει το παλιά όρια ελέγχου σε ό,τι αφορά τις αφλατοξίνες που είναι ανώτερα από τα ισχύοντα, έτσι όπως αυτά τροποποιήθηκαν από την ΕΕ. Και η διασταύρωση για την ακρίβεια αυτών των ελέγχων μπορεί να γίνει εύκολα.
Εντονη όμως ήταν η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Νουμά Κουρτουλμούς υποστήριξε ότι η λίστα της Coldiretti που περιλαμβάνει τα τουρκικά φουντούκια μέσα στα 10 πιο επικίνδυνα τρόφιμα που εισάγονται στην Ε.Ε. «είναι κατασκευασμένη και περιέχει εσφαλμένες πληροφορίες» «Αυτοί που διατύπωσαν αυτούς τους ισχυρισμούς δεν μπορούν να αποδεχθούν ότι η Τουρκία είναι η μεγαλύτερη χώρα παραγωγός φουντουκιών διεθνώς» είπε, επιχειρώντας να αποδώσει τις αποκαλύψεις στον εμπορικό ανταγωνισμό.
ΠΑΡΑ ΤΑ ΑLERT ΑΠΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ
Γεννά ερωτηματικά η ελληνική... επιείκεια
Ενα από τα ερωτηματικά που διατυπώνουν άνθρωποι της αγοράς είναι πως γίνεται να υπάρχουν τόσα Αlert από τις υπηρεσίες άλλων χωρών για τα εισαγόμενα τουρκικά φουντούκια και ούτε ένα στη χώρα μας. Επικαλούνται μάλιστα το παράδειγμα των εισαγωγών πράσινης πιπεριάς από την Τουρκία. Ως πύλες εισόδου της πράσινης τουρκικής πιπεριάς στην ΕΕ έχουν οριστεί η Βουλγαρία και η Ελλάδα.
Οι υπηρεσίες τις γειτονικής χώρας δεσμεύουν σχεδόν ένα στα τρία φορτία μετά από ελέγχους δειγμάτων που δείχνουν την παρουσία υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων πάνω από το επιτρεπτό όριο. Ομως δεν γίνεται το ίδιο από τις ελληνικές υπηρεσίες. Σε ό,τι αφορά τις αφλατοξίνες στα εισαγόμενα τουρκικά φουντούκια οι πληροφορίες από υπηρεσιακούς παράγοντες είναι ότι υπήρξαν φορτία με παρουσία αφλατοξινών λίγο μόλις πάνω από τα επιτρεπτά όρια, αλλά θεωρήθηκε ότι δεν έπρεπε να υπάρξει Αlert στο ευρωπαϊκό σύστημα.
Η «μαύρη» λίστα
Εκτός από τα τουρκικά φουντούκια, δεύτερα στη λίστα της Coldiretti έρχονται τα φιστίκια από την Κίνα για υψηλή παρουσία αφλατοξινών και ακολουθούν στην τρίτη θέση το τσίλι και άλλα μπαχαρικά από την Ινδία, για την παρουσία μικροβιολογικής μόλυνσης και αυξημένες συγκεντρώσεις γεωργικών φυτοφαρμάκων. Στην τέταρτη θέση είναι αλιεύματα τόνου και ξιφία που φτάνουν μέσω της Ισπανίας και στα οποία έχουν διαπιστωθεί συγκεντρώσεις πάνω από τα όρια βαρέων μετάλλων.
Ακολουθούν στην πέμπτη θέση τα αποξηραμένα σύκα από την Τουρκία για την παρουσία αφλατοξινών και οι πιπεριές λόγω φυτοφαρμάκων. Στην έκτη θέση είναι τα αποξηραμένα φρούτα από την Ινδία, τα οποία είναι επικίνδυνα για τη μετάδοση σαλμονέλας, ενώ αφλατοξίνες βρέθηκαν και σε φιστίκια από το Ιράν. Σε ελιές και φράουλες από την Αίγυπτο έχουν διαπιστωθεί αυξημένες συγκεντρώσεις υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, ενώ αυξημένη παρουσία αφλατοξινών έχει διαπιστωθεί και σε φιστίκια από τις ΗΠΑ. Τέλος, η λίστα κλείνει με τα ψάρια από το Βιετνάμ που παρουσιάζουν υψηλή περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα.
Οι καρκινογόνες αφλατοξίνες
Στα φουντούκια και τα σύκα εντοπίστηκαν αφλατοξίνες (aflatoxins) που ανήκουν στην κατηγορία των λεγόμενων μυκοτοξινών και αποτελούν μια ομάδα από τις πιο τοξικές ουσίες που βρίσκονται στη φύση. Οι ισχυρότατα τοξικές και καρκινογόνες αφλατοξίνες παράγονται από μύκητες (μούχλα), που αναπτύσσονται κυρίως σε ξηρά φρούτα, ξηρούς καρπούς. Επίσης μπορεί να εμφανιστούν στο γάλα ζώων που έχουν τραφεί με ζωοτροφές (καλαμπόκι κ.λπ.), στις οποίες είχαν αναπτυχθεί μύκητες.
Σε ανοιχτή γραμμή με τον Ρέντσι
To ιταλικό Alert για τα τουρκικά φουντούκια στο 15ο Διεθνές Φόρουμ Γεωργίας και Τροφίμων έγινε από τον Ρομπέρτο Μονκάλβο, πρόεδρο της Συνομοσπονδίας Παραγωγών - Αγροτών της Ιταλίας ο οποίος έχει ανοιχτή γραμμή με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι. Την επομένη μάλιστα του Φόρουμ, οι δυο τους σε εκδήλωση της Coldiretti στο Μιλάνο ανακοίνωσαν την απόφαση της ιταλική κυβέρνησης να προχωρήσει στην υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης για το γάλα και όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα στην ιταλική αγορά.
«Αξία μας η υγεία των καταναλωτών»
Για την Ιταλία και όχι μόνο, το θέμα έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί η ιταλική βιομηχανία Ferrero παρασκευάζει τη γνωστή σε όλο τον κόσμο Nutella, με βασική πρώτη ύλη το φουντούκι, κάνοντας μεγάλες εισαγωγές από την Τουρκία. «Η υγεία των καταναλωτών είναι από τις πιο σημαντικές αξίες μας» ήταν η πρώτη αντίδραση του κολοσσού, o οποίος έσπευσε να επισημάνει ότι το σύστημα παραγωγής της Ferrero για την προστασία των καταναλωτών έχει διατηρήσει το παλιά όρια ελέγχου σε ό,τι αφορά τις αφλατοξίνες, τα οποία μάλιστα είναι ανώτερα από τα ισχύοντα, έτσι όπως αυτά τροποποιήθηκαν από την ΕΕ.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου