500 χρόνια από τον θάνατο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Ένταση μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας για τους πίνακες του κορυφαίου Ιταλού δημιουργού με φόντο τη σημαντική επέτειο

24/11/2018 

Γαλλία και Ιταλία «ξιφουλκούν» τις τελευταίες ημέρες όχι για το μεταναστευτικό, αλλά για τους πίνακες του Λεονάρντο ντα Βίντσι: Η Ρώμη δηλώνει ότι δεν θα τηρήσει τη συμφωνία για τον δανεισμό έργων του Ντα Βίντσι στο Λούβρο, καθώς η αρμόδια υφυπουργός για θέματα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ιταλίας ανακοίνωσε ότι καταγγέλλει τη σχετική συμφωνία που είχε υπογράψει η προηγούμενη κυβέρνηση.

Το γαλλικό Μουσείο ήλπιζε ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει μερικά από τα διασημότερα έργα του Ντα Βίντσι για μια μεγάλη έκθεση που θα άνοιγε τις πύλες της το φθινόπωρο του 2019, τιμώντας την επέτειο των 500 ετών από το θάνατό του κορυφαίου Ιταλού καλλιτέχνη, αλλά, όπως δήλωσε στην Telegraph η υφυπουργός Lucia Borgonzoni, προερχόμενη από το κόμμα της Λέγκας «εάν δίναμε στο Λούβρο όλους αυτούς τους πίνακες θα ήταν σαν να βάζαμε την Ιταλία στο περιθώριο ενός κορυφαίου πολιτιστικού γεγονότος. Χρειάζεται να συζητηθούν όλα από την αρχή. Το εθνικό συμφέρον δεν μπορεί να έρχεται δεύτερο», υπογράμμισε αναφερόμενη στην αυτονομία των μουσείων.

Για να καταλήξει χωρίς περιστροφές: «Οι Γάλλοι δεν μπορούν να τα έχουν όλα» (σημειώνεται ότι σε «ανταπόδοση» το Παρίσι είχε συμφωνήσει να δανείσει στη Ρώμη έργα ενός άλλου μεγάλου Δασκάλου της Αναγέννησης, του Ραφαήλ, εν όψει της επετείου των 500 χρόνων από τον θάνατο του το 2020).

Σε κάθε περίπτωση, το έργο, ο βίος και η πολιτεία του Λεονάρντο Ντα Βίντσι έρχονται στο προσκήνιο με αφορμή τη σημαντική επέτειο, με την Ιταλία και τη Γαλλία να «διαγκωνίζονται» για τα εύσημα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, το Λούβρο έχει απορρίψει επανειλημμένως αιτήματα για δανεισμό του πιο διάσημου πίνακα στην ιστορία της Τέχνης, της «Μόνα Λίζα» στην Ιταλία, εκεί όπου ο ζωγράφος άρχισε να φιλοτεχνεί το πορτρέτο της Λίζα ντελ Τζιοκόντο, το οποίο και ολοκλήρωσε χρόνια μετά στη Γαλλία στην οποία εγκαταστάθηκε το 1516. Μετά τον θάνατο του Ντα Βίντσι ο πίνακας πέρασε στη γαλλική βασιλική οικογένεια και από τη Γαλλική Επανάσταση και μετά αποτελεί ιδιοκτησία του γαλλικού κράτους.

Τους εορτασμούς ανοίγει τελικά, η Ολλανδία, και ειδικότερα, το Μουσείο Teylers το οποίο διοργανώνει την έκθεση «Da Vinci’s original drawings» με τριάντα σχέδια του Ντα Βίντσι, ενώ και στην Αθήνα θα απολαύσουμε Ντα Βίντσι, αλλά κατά τρόπο διαφορετικό. 

8 + 1 μυστικά για τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Ο Leonardo di ser Piero da Vinci γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1452 στη Φλωρεντία, στο χωριό Βίντσι στους λόφους της Τοσκάνης. Ήταν παιδί εκτός γάμου γονέων διαφορετικών κοινωνικών τάξεων.

Δεν έλαβε εγκύκλιο παιδεία -ανάγνωση και γραφή έμαθε κατ′ οίκον- εξού και θεωρείται αυτοδίδακτος. Οι πρώτες δημιουργίες του έγιναν την περίοδο που ήταν μαθητευόμενος του Βερόκιο.

Ήταν ομοφυλόφιλος, χορτοφάγος και παρά το γεγονός ότι, πολλά από τα έργα του έχουν θρησκευτικά θέματα, δεν ήταν θρησκόληπτος - το αντίθετο. Το 1476, σε ηλικία εικοσιτριών ετών, κατηγορήθηκε για σοδομία που διέπραξε αυτός και άλλοι τρεις νεαροί σε βάρος κάποιου Jacobo Salterelli, περιστατικό το οποίο έγινε αντιληπτό στους Αξιωματικούς της Νύχτας και των Μοναστηριών, αλλά τελικά αθωώθηκε μαζί με τους άλλους. Η υπόθεση αποδείχθηκε κατασκευασμένη με σκοπό να δυσφημιστεί ένας από την συντροφιά του Λεονάρντο ο οποίος ήταν μέλος της οικογένειας των Μεδίκων.

Θεωρείται ο ορισμός του Homo Universalis, του «καθολικού, συνολικού ανθρώπου», εξαιτίας της ευρυμάθειας του -υπήρξε ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, αρχιτέκτονας, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης, εφευρέτης.

Η εφεύρεση του αλεξίπτωτου, του ελικοπτέρου και του τανκ έχουν πιστωθεί προ πολλού στον Ντα Βίντσι.

Τα πλέον διάσημα -από τα διάσημα- έργα του είναι ο πίνακας της Μόνα Λίζα, η τοιχογραφία Μυστικός Δείπνος και το σχέδιο ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου. Η Μόνα Λίζα εκλάπη στις 22 Αυγούστου 1911, λίγες ημέρες μετά τη δήλωση του διευθυντή του Λούβρου ότι ουδείς μπορεί να κλέψει τον πίνακα. Το Λούβρο έκλεισε για μία εβδομάδα και η Γαλλία «πάγωσε».

Είχε «αντιπαλότητα» με τον έτερο κορυφαίο της Αναγέννησης, Μιχαήλ Άγγελο (ο μοναδικός καλλιτέχνης της εποχής, του οποίου η βιογραφία εκδόθηκε πριν το θάνατό του, στους «Βίους» του Giorgio Vasari), ο οποίος χλεύαζε τον Λεονάρντο για την αδυναμία του να ολοκληρώσει κάποια από τα έργα του. Ο Ντα Βίντσι σε απάντηση υποτιμούσε τα «υπερβολικά μυώδη γλυπτά» του.

Όταν πέθανε άφησε πίσω του περισσότερες από 6.000 σελίδες με σημειώσεις - από σκέψεις και στοχασμούς μέχρι ανέκδοτα και λίστες για προμήθειες.

Το μεγαλύτερο μέρος των σημειώσεων του είναι γραμμένο με τη χρήση κατοπτρικής γραφής. Παρά το γεγονός ότι, η συνήθεια αποδόθηκε επί σειρά ετών στη μυστικοπάθεια του, μάλλον το έκανε επειδή ήταν αριστερόχειρας και προσπαθούσε να αποφύγει τις κηλίδες και τα σβησίματα στα χειρόγραφα του. Το 1994 ο οίκος Christie’s έβγαλε σε δημοπρασία ένα από τα σημειωματάρια του, δίνοντας τον τίτλο The Codex Hammer, στο οποίο ο Ντα Βίντσι κατέγραψε τις σκέψεις του (από τη θεωρία της τέχνης μέχρι γιατί ο ουρανός είναι γαλανός) την περίοδο 1506 - 1510. Το 72 σελίδων χειρόγραφο απέκτησε ο Μπιλ Γκέιτς με 30,8 εκατ. δολάρια.

Στην Αθήνα διοργανώνεται η έκθεση Leonardo Da Vinci – 500 Years of Genius, η οποία εγκαινιάζεται στις 30 Νοεμβρίου στο Παλιό Αμαξοστάσιο του ΟΣΥ στο Γκάζι και επί της ουσίας αποτελείται από τρεις εκθέσεις: Τις μηχανικές εφευρέσεις του Λεονάρντο, την οπτικοακουστική, βιωματική εμπειρία που παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του με τίτλο Da Vinci Alive - The Experience και Τα Μυστικά της Μόνα Λίζα που αποκαλύπτονται για πρώτη φορά από τον Pascal Cotte και το Lumiere Technology Institute, μία λεπτομερής επιστημονική ανάλυση και παρουσίαση του αινιγματικού αυτού πίνακα.

Η έκθεση με μια ματιά

Πάνω από 200 μοναδικά εκθέματα του Μουσείου Leonardo da Vinci της Ρώμης

75 αντίγραφα των μηχανικών εφευρέσεων του Ντα Βίντσι

17 θεματικές ενότητες όπου αναδεικνύεται το πλήρες φάσμα του έργου του Λεονάρντο

Διαδραστικές εμπειρίες που ενθαρρύνουν τη γνώση διά της αφής

Κατανοητές επεξηγήσεις των θεωριών και των έργων του Ντα Βίντσι

Ανάλυση και ιστορικό περιεχόμενο των βασικών έργων του Ντα Βίντσι με τη χρήση διαδραστικών και διασκεδαστικών τεχνολογιών

Αντιπαραβολή ανάμεσα στο έργο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και στις σύγχρονες τεχνολογίες και μηχανικές εφαρμογές.

Χρήση της διαδραστικής και βιωματικής τεχνολογίας SENSORY4™

Παράλληλα, μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά η έκδοση «Leonardo Da Vinci. Η βιογραφία μιας μεγαλοφυΐας» του Walter Isaacson (εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση Γιώργος Μπαρουξής), από όπου και το απόσπασμα:

«Οι επιστημονικές του αναζητήσεις διέπνεαν την τέχνη του. Αφαίρεσε την επιδερ­μίδα από πρόσωπα νεκρών, περιέγραψε τους μυς που κινούν τα χείλη και μετά ζω­γράφισε το πιο αλησμόνητο χαμόγελο στην ιστορία της τέχνης. Μελέτησε ανθρώπι­να κρανία, σχεδίασε τα διαφορετικά στρώματα των οστών και των δοντιών και κα­τόρθωσε να μεταδώσει την αγωνία του αποστεωμένου Αγίου Ιερώνυμου. Ασχολή­θηκε με την επιστήμη της οπτικής, έδειξε πώς οι ακτίνες φωτός προσπίπτουν στον κερατοειδή χιτώνα και δημιούργησε θαυμάσιες οφθαλμαπάτες που δίνουν την αί­σθηση της αλλαγής προοπτικής στον Μυστικό Δείπνο...»

ΔΕΙΤΕ ΕΙΚΟΝΕΣ & ΒΙΝΤΕΟ:

https://www.huffingtonpost.gr/entry/500-chronia-apo-ton-thanato-toe-leonarnto-nta-vintsi_gr_5bf83292e4b0771fb6b88d8c