Στην Ιταλία του 14ου αιώνα οι γυναίκες μπορούσαν να καταγγείλουν μόνες τους τον άνδρα που τις κακοποίησε, στο δικαστήριο.
Αυτή η εντυπωσιακή πληροφορία που παραθέτει ο Samuel K. Cohn Jr. στη μελέτη «Οι γυναίκες στην κοινωνική και τη δικανική ζωή στη Φλωρεντία της Αναγέννησης», φωτίζει κάπως διαφορετικά την αντίληψη που έχουμε για τη θέση των γυναικών στη διαχρονία της ιστορίας.
Εκείνο όμως στο οποίο χρησιμεύει περισσότερο είναι στο να εκθέσει το γεγονός ότι η κοινωνική πρόοδος και η εξέλιξη δεν ακολούθησε γραμμική πορεία -σήμερα, 7 αιώνες μετά χιλιάδες γυναίκες παλεύουν αν όχι για το ίδιο δικαίωμα, για τις διαδικασίες που το πλαισιώνουν.
Πώς η ζωηρή γυναικεία κοινωνικότητα που αναπτυσσόταν στον όψιμο Μεσαίωνα, όταν οι γυναίκες συμμετείχαν σε συλλογικές δραστηριότητες, δούλευαν μαζί και αποκτούσαν ισχυρούς δεσμούς αποδυναμώθηκε, οδηγώντας σε ένα ανελέητο κυνήγι μαγισσών και φόνους χιλιάδων γυναικών από τον 15ο ως και τον 19ο αιώνα;
Στο βιβλίο Το κυνήγι των μαγισσών χθες και σήμερα (2018), που αποτελεί προέκταση της αρχικής μελέτης της Ο Κάλιμπαν και η μάγισσα (2014), η σπουδαία φεμινίστρια και ακαδημαϊκός Silvia Federici εξερευνά τις κοινωνικές, ιστορικές και πολιτικές συνθήκες που οδήγησαν στις μαζικές δίκες και εκτελέσεις των γυναικών στην Ευρώπη και όχι μόνο -ένα έγκλημα που μέχρι σήμερα δεν αναγνωρίζεται ευρέως και αγνοείται από μέρος της ιστορικής καταγραφής.
Ένα από τα εργαλεία υπονόμευσης της γυναικείας αλληλεγγύης, που συνετέλεσε στην καλλιέργεια ενός κλίματος καχυποψίας αλλά και μίσους, που σταδιακά οδήγησε στην περιστολή των δικαιωμάτων των γυναικών, ήταν το περιεχόμενο της λέξης «κουτσομπολιό».
H ετυμολογία της λέξης gossip προέρχεται από τα συνθετικά god (=θεός) και sip (=συγγενής) και αρχικά σήμαινε νονό ή τον πνευματικό γονέα ενός παιδιού που πρόκειται να βαπτιστεί, ενώ στην Αγγλία της πρώιμης νεωτερικότητας χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τους συνοδούς στη γέννα μιας γυναίκας (πλην της μαίας). Σταδιακά, ο όρος απέκτησε ευρύτερη χρήση και άρχισε να συμβολίζει τη φιλία μεταξύ των γυναικών, αλλά και την ίδια τη φιλενάδα.
Όπως αναφέρει η Federici, αντλώντας στοιχεία από μελέτη του ιστορικού Thomas Wright για τα ήθη και τα έθιμα της μεσαιωνικής Αγγλίας, οι γυναίκες των μεσαίων και των κατώτερων τάξεων συναντιούνταν στα ταβερνεία της εποχής, έπιναν και συζητούσαν και επέστρεφαν αργότερα στα σπίτια τους. Απολάμβαναν μια σχετική ανεξαρτησία από τους άνδρες, αφού δούλευαν με άλλες γυναίκες, έραβαν, έπλεναν και γεννούσαν με τη συντροφιά άλλων γυναικών, ενώ οι άντρες δεν επιτρεπόταν να μπουν στην κάμαρα μιας ετοιμόγεννης.
Ιδιαίτερα η συνήθειά τους με τα ταβερνεία αλλά και οι συναισθηματικοί δεσμοί που ανέπτυσσαν αναπαρίσταντο στα σατιρικά θεάματα και την κωμωδία ηθών της εποχής, που παρουσίαζαν τις γυναίκες ως ανυπάκουες. Μάλιστα, σε μία από τις παραστάσεις του Κύκλου του Τσέστερ (το Chester Mystery Plays ήταν ένας κύκλος 25 θεατρικών έργων που γράφτηκαν στην πόλη Τσέστερ της Αγγλίας τον 15ο αιώνα), αναπαρίσταται ο Νώε, ο οποίος ενώ τα ζώα μπαίνουν στην Κιβωτό, καλεί τη γυναίκα του η οποία κάθεται στο ταβερνείο με τις φίλες της (gossips).
Εκείνη αρνείται να μπει στην βάρκα αν εκείνος δεν την αφήσει να πάρει μαζί και τις φίλες της, ενώ όπως διαβάζουμε στους στίχους που παραθέτει η Federici «...να ξέρεις πως τη χώρα δεν αφήνω ούτε για αστείο, αν καθεμιά από τις φίλες μου δεν ανεβεί στο πλοίο...».
Σταδιακά, τα σατιρικά θεάματα που διακωμωδούσαν την πραγματικότητα, άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο επικριτικά απέναντι στις γυναίκες, παρουσιάζοντάς τις ως τυρράνους που καβαλάνε και μαστιγώνουν τους άντρες τους, ως ανεξέλεγκτες και επικίνδυνες για τη δημόσια τάξη. Η κοινωνική ισορροπία αρχίζει να αλλάζει, σημειώνεται αύξηση των επιθέσεων σε γυναίκες που χαρακτηρίζονται ως «μέγαιρες», «μάγισσες» και «στρίγγλες» (scolds).
https://www.bovary.gr/faces/oramatistes/koytsompolio-gynaikeia-filia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου