Ποδηλατώντας στην Τοσκάνη

 

Sorano, μία από τις «πόλεις του τόφου». Ονομάζονται έτσι λόγω της ηφαιστειακής πέτρας πάνω στην οποία είναι χτισμένες. (Φωτογραφία: ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΤΣΗΣ)

  

Τα 600 χλμ. της απαιτητικής διαδρομής του Tuscany Trail περνούν μέσα από απέραντα λιβάδια, μεσαιωνικούς οικισμούς και δασωμένες πλαγιές.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΤΣΗΣ, 16.07.2018

Είναι ποδηλατικός αγώνας; Είναι touring με ποδήλατο; Είναι απαιτητικό ΜΤΒ; Τίποτε από αυτά ή μάλλον όλα μαζί… Το Tuscany Trail είναι μια ανεπανάληπτη εμπειρία που υπόσχεται καθαρή περιπέτεια, διασχίζοντας απέραντα λιβάδια, πυκνά δάση και μεσαιωνικές πόλεις σε μια διαδρομή 600 χλμ. που διατρέχει την Τοσκάνη από τον Βορρά έως τον Νότο.

Η ιδέα είναι απλή. Αφού πληρώσεις το ποσό της εγγραφής και στείλεις την απαραίτητη ιατρική βεβαίωση, λαμβάνεις με e-mail το GPS track και… είσαι έτοιμος να ξεκινήσεις. Οι συμμετέχοντες έχουν πλήρη ελευθερία κινήσεων για το πού (και αν) θα σταματήσουν, πού θα φάνε και πού θα κοιμηθούν.

Απαιτείται καλή γνώση πλοήγησης, γιατί η διαδρομή εναλλάσσεται συνεχώς από ασφάλτινους επαρχιακούς δρόμους σε στενά μονοπάτια και χωματόδρομους, οπότε χρειάζεται συνέχεια προσοχή στο GPS. Δεν υπάρχει περιορισμός χρόνου, αλλά μετά την εκκίνηση (που φέτος δόθηκε στις 2 Ιουνίου) τα γραφεία τερματισμού παραμένουν ανοιχτά για 10 ημέρες. Επίσης, δεν υπάρχει υποστήριξη από τους διοργανωτές ούτε οργανωμένοι ενδιάμεσοι σταθμοί. Ο καθένας φροντίζει να έχει μαζί του ό,τι κρίνει απαραίτητο. Επειδή η περιοχή είναι από τις πιο τουριστικές της Ιταλίας, οι επιλογές για διανυκτέρευση και φαγητό είναι απεριόριστες και για κάθε budget. Κάποιοι μεταφέρουν μαζί τους σκηνή, γεγονός που ανεβάζει αρκετά το φορτίο –και μαζί τον συντελεστή δυσκολίας–, καθώς οι κλίσεις του εδάφους είναι μεγάλες. Οι συμμετέχοντες είναι κάθε λογής ποδηλάτες: από πρωταθλητές που τερματίζουν σε 32 ώρες σερί μέχρι απλοί περιηγητές που απολαμβάνουν τη διαδρομή σε διάστημα μερικών ημερών. Στην ουσία το Tuscany Trail είναι μια γιορτή σε μια χώρα όπου τόσο η ποδηλατική κουλτούρα και παράδοση όσο και οι υποδομές βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο.

ΛΑΒΕΤΕ ΘΕΣΕΙΣ

To ραντεβού έχει δοθεί στην πόλη Massa της βορειοδυτικής Τοσκάνης. Την προηγούμενη μέρα οι διοργανωτές κάνουν ταυτοποίηση των συμμετεχόντων και παραδίδουν έναν φάκελο με χάρτη και  δώρα των χορηγών. Εδώ θα δεις κάθε λογής ποδήλατα: ΜΤΒ, Touring, αγωνιστικά (gravel) μέχρι και διπλά. Όλα όμως είναι κατάλληλα για χώμα, αφού το 65% της διαδρομής είναι μη ασφαλτοστρωμένο.

Στις 8 το πρωί της 2ας Ιουνίου, 750 ποδηλάτες συνωστίζονται πανέτοιμοι στην Piazza Mercurio, περιμένοντας το σύνθημα: «Tre-Due-Uno. Vai vai vai!». Και το ανθρώπινο «ποτάμι» ξεκινά...

Στην αρχή είναι εύκολο να ακολουθήσεις, διότι οι περισσότεροι ποδηλάτες κινούνται μαζί. Δημιουργούνται ομάδες ανάλογα με τον ρυθμό και έχεις την ευκαιρία να μιλήσεις με πολύ κόσμο. Από τη δεύτερη μέρα, όμως, συναντάς αυτούς που κινούνται με τον δικό σου ρυθμό. Τα πρώτα χιλιόμετρα είναι στα πεδινά, όμως αργότερα η διαδρομή στις απότομες πλαγιές των Απέννινων γίνεται ανηφορική, για να ξαναγίνει κατηφορική προς τη μεσαιωνική Lucca.

Το μονοπάτι συνεχίζει πλάι σε ένα τεράστιο ρωμαϊκό υδραγωγείο, περνάει από υδροβιότοπους και φτάνει μέσα από εύφορα χωράφια στο Vinci, πατρίδα του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Το σπίτι του, λίγο έξω από το χωριό, είναι επισκέψιμο. Γεμίζουμε νερό και συνεχίζουμε σε δασωμένα μονοπάτια που εναλλάσσονται με ξέφωτα, ελαιώνες και φάρμες με άλογα. Σε αρκετά σημεία χρειάζεται να σπρώξεις το ποδήλατο, αφού η κλίση δεν επιτρέπει την κίνηση ούτε με πρώτη. Μια δροσερή κατηφόρα, όμως, στη συνέχεια μας φέρνει στον κάμπο της Φλωρεντίας.

ΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ

Το κέντρο της πόλης αποτελεί έναν ύμνο στην αρχιτεκτονική. Δεσπόζει ο καθεδρικός ναός Santa Maria del Fiore (Duomo), ενώ λίγα τετράγωνα παρακάτω, ανάμεσα σε πλήθη τουριστών, συναντάμε το επιβλητικό Palazzo Vecchio, που στεγάζει σήμερα το δημαρχείο της πόλης. Η διαδρομή συνεχίζεται για λίγο δίπλα στον ποταμό Άρνο, περνάει τα περίχωρα της Φλωρεντίας με τις πολυτελείς επαύλεις και ανηφορίζει σε πολύ δύσκολο δασωμένο μονοπάτι στην περιοχή Bagno a Ripoli, όπου οι κλίσεις και η ζέστη αποτελούν σκληρή δοκιμασία. Ίσως εδώ βρίσκεται το δυσκολότερο κομμάτι του trail.

Σειρά έχουν οι απέραντοι λόφοι με τους αμπελώνες του Chianti, όπου υπάρχουν αρκετά επισκέψιμα οινοποιεία, για να δοκιμάσει κανείς το διάσημο τοσκανέζικο κρασί. Το ψιλόβροχο είναι τόσο που δεν χρειάζεται αδιάβροχο. Κάποια στιγμή, που δυναμώνει ξανά, μας βρίσκει έξω από ένα παλιό αρχοντικό ανάμεσα στα αμπέλια του San Casciano in Val di Pesa. Η πόρτα ανοίγει και η φιλόξενη Μαριέλα μάς καλωσορίζει στο σπίτι της. Μας κερνάει φρεσκοστυμμένο χυμό μέχρι να κόψει η μπόρα. Αργά το απόγευμα περνάμε το μοναστήρι του San Michele Arcangelo του Passignano, καταλήγοντας κουρασμένοι στο χωριουδάκι Tavarnelle Val di Pesa.

Το επόμενο ηλιόλουστο πρωινό οι ψηλοί πύργοι του San Gimignano διαγράφονται στον ορίζοντα. Ο μεσαιωνικός οικισμός, άριστα συντηρημένος, στέκει στην κορυφή ενός λόφου, προσελκύει πλήθη τουριστών όλο τον χρόνο και, φυσικά, τόσο το φαγητό όσο και η διαμονή εδώ είναι αρκετά ακριβά.

Σε πολλά κομμάτια το μονοπάτι ακολουθεί την αρχαία via Francigena, που ήταν και παραμένει διαδρομή προσκυνητών από τη Γαλλία στη Ρώμη. Διασχίζουμε δάση που φιλοξενούν ελάφια, περνάμε από ποταμάκια και σταροχώραφα και φτάνουμε στη μικρή καστροπολιτεία Monteriggioni. Λίγα λεπτά στάση και πρόσω ολοταχώς για Σιένα.

ΑΠΟ ΤΗ ΣΙΕΝΑ ΣΤΗΝ ΠΙΕΝΤΣΑ

Η Σιένα βρίσκεται στη μέση της διαδρομής. Ξεχωρίζει η θεαματική πλατεία Piazza del Campo με το Palazzo Pubblico, όπως και ο καθεδρικός, εξαιρετικά δείγματα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής. Τα καφέ και οι τρατορίες σφύζουν από ζωή. Η πόλη έχει 17 γειτονιές και είναι γεμάτη πεζόδρομους, οπότε προσφέρεται για μεγάλες βόλτες. Αλλά το trail μάς καλεί να συνεχίσουμε.

Κατευθυνόμαστε νότια, ανάμεσα σε χρυσαφένιους σιτοβολώνες και τους ανθισμένους λόφους του χωριού Monteroni d’Arbia.

Στον μεσαιωνικό οικισμό San Quirico d’Orcia δροσιζόμαστε με ένα παγωτό και συνεχίζουμε για την Πιέντσα, άλλη μια υπέροχη πόλη που έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO.

ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΣΗ

Η πρόκληση τώρα στέκει μπροστά μας. Το trail στο ψηλότερο σημείο του (800 μ.) περνά από το όμορφο χωριό Radicofani, το οποίο διακρίνεται από μακριά από τον εντυπωσιακό πύργο που δεσπόζει στην κορυφή του βουνού.

Οδηγούμε δίπλα σε ένα ποτάμι και βγαίνουμε σε έναν ασφάλτινο ελαφρά ανηφορικό δρόμο. Όλα μοιάζουν εύκολα μέχρι εδώ. Συναντάω έναν Πολωνό με ένα κατάφορτο ποδήλατο και προχωράμε παρέα συζητώντας χαλαρά. Όχι για πολύ. Το GPS μας ειδοποιεί να στρίψουμε σε έναν απότομο χωματόδρομο με ελάχιστη σκιά που οδηγεί καρφί στην κορυφή. Φτάνουμε εξουθενωμένοι στο Radicofani και σταματάμε για μια ανάσα, πριν κατηφορίσουμε ξανά στον κάμπο με τα θερισμένα σταροχώραφα.  

Καθώς ποδηλατούμε νοτιότερα, η γεωμορφολογία αλλάζει. Τεράστιοι σχηματισμοί από βράχια εμφανίζονται. Οι «πόλεις του τόφου», όπως είναι γνωστές από το όνομα της ηφαιστειακής πέτρας πάνω στην οποία είναι χτισμένες, ξεπροβάλλουν η μία μετά την άλλη, πλήρως αφομοιωμένες στο περιβάλλον.

Πρώτα εμφανίζεται το μεσαιωνικό Sorano. Στους κάθετους βράχους που το περιβάλλουν υπάρχουν λαξεμένοι ετρουσκικοί τάφοι. Πενήντα λεπτά αργότερα σκαρφαλώνουμε στο Pitigliano, μεσαιωνική πόλη-οχυρό επίσης πάνω σε λόφο, με τρεις χειμάρρους να το αγκαλιάζουν. Η πορεία με το ποδήλατο στα μεσαιωνικά του σοκάκια σε βάζει μέσα στην «ψυχή» της Τοσκάνης.

Αφήνοντας το Pitigliano, ο δρόμος κατηφορίζει δυτικά προς τη θάλασσα. Μια στάση για μακαρονάδα και παγωμένη μπίρα σε μια τρατορία στη Marsiliana είναι το αντίδοτο στη μεσημεριανή ζέστη του Ιουνίου.

Ακολουθούμε τις όχθες του ποταμού Albegna έως τις εκβολές του, σε ένα ανοιχτό τοπίο που πια μυρίζει θάλασσα. Μια απειλητική καταιγίδα μάς ακολουθεί, αλλά ο ορίζοντας μπροστά μας είναι ανοιχτός. Ευτυχώς, προλαβαίνουμε να φτάσουμε στεγνοί στο παραθαλάσσιο Orbetello.

ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΕΥΘΕΙΑ

Η τελευταία δοκιμασία πριν από τον τερματισμό είναι το «νησί» Monte Argentario. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα κομμάτι γης μέσα στη θάλασσα, συνδεδεμένο όμως με τη στεριά με τρεις λωρίδες γης. Ο χάρτης δείχνει ότι κάνεις απλώς τον γύρο του, αλλά πρακτικά μάς περιμένουν ακόμη 1.000 μέτρα ανηφόρας. Αρχικά η διαδρομή κινείται παραλιακά ανάμεσα σε μαρίνες, περνάει τούνελ και ξαφνικά ανηφορίζει προς το εσωτερικό. Μικροί χωματόδρομοι και μονοπάτια εναλλάσσονται στην πορεία μας ανάμεσα σε δάση, ελαιώνες και εξοχικά σπίτια. Οι κλίσεις κι εδώ είναι μεγάλες, αλλά η θέα της θάλασσας και προπαντός η προσδοκία του επικείμενου τερματισμού δίνει φτερά στα πόδια.

Τα απρόοπτα είναι τελικά πάντα μέσα στο πρόγραμμα. Στα τελευταία 30 χλμ., τρία σκασμένα λάστιχα μάς υπενθυμίζουν ότι, αν δεν φτάσεις στο σημείο τερματισμού, τίποτα δεν είναι σίγουρο. Αλλαγή σαμπρελών λοιπόν στο Porto Ercole και έξοδος από το Monte Argentario διαμέσου του πάρκου Riserva della Feniglia, που είναι μια λωρίδας γης ανάμεσα στη θάλασσα, καλυμμένη από σκιερό πευκοδάσος.

Ποδηλατούμε πλέον γρήγορα το τελευταίο κομμάτι. Ο μονοψήφιος αριθμός χιλιομέτρων μειώνεται στο GPS, αλλά οι «εκπλήξεις» δεν τελειώνουν. Κοντά στην παραλία η παχιά άμμος παραλίγο να μας στοιχίσει μια πτώση, καθώς ο μπροστινός τροχός βυθίζεται ξαφνικά. Τίποτα όμως δεν μας σταματάει πια.

Χωρίς κόσμο να μας χειροκροτάει, μετά από μία εβδομάδα ποδηλατοπορείας, περνάμε τη γραμμή του τερματισμού σε ένα μικρό αθλητικό κέντρο του χωριού Capalbio Scalo. Υπογράφουμε στον σχετικό κατάλογο και δύο πιτσιρίκες μάς δίνουν το τρόπαιο, που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ραμμένο ύφασμα με τη λέξη «finisher».

Η περιπέτεια τελειώνει εδώ, φορτώνοντας τα ποδήλατα στον σιδηροδρομικό σταθμό για την επιστροφή στη Massa. Κοιτάζοντας σταθμούς, λόφους, χωράφια και ανθρώπους να εξαφανίζονται ιλιγγιωδώς από το παράθυρο του τρένου, σκέφτομαι ότι το ποδήλατο είναι ο καλύτερος τρόπος να δεις έναν τόπο ή ίσως ο δεύτερος καλύτερος μετά το περπάτημα, γιατί προλαβαίνεις να αισθανθείς κάθε μέτρο του ταξιδιού σου. Αν λοιπόν σας αρέσουν το πετάλι και η περιπέτεια και το λέει η ψυχή σας, η Τοσκάνη σάς περιμένει να την ανακαλύψετε μέσα από τη μοναδική εμπειρία του Tuscany trail.

* Επόμενη εκκίνηση: στις αρχές Ιουνίου 2019, με τις εγγραφές να ξεκινούν από τον Ιανουάριο.

ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ:
http://www.kathimerini.gr/974700/gallery/ta3idia/ston-kosmo/podhlatwntas-sthn-toskanh