Δεν θα
πάθεις σοκ αν μάθεις πως από καταβολής κόσμου, υπάρχουν παιδιά που πληρώνουν
τις αμαρτίες των γονιών τους. Στην Ιταλία χρησιμοποιούν πια το ποδόσφαιρο, ώστε
να μη συμβαίνει αυτό.
Νίκη Μπάκουλη - 27.12.2017
H 5η
Δεκεμβρίου είναι η ημέρα που διεξάγονται σε συγκεκριμένα σημεία της Ιταλίας
ποδοσφαιρικοί αγώνες, από αυτούς που δεν αποτιμώνται. Ουδείς ασχολείται με το
αποτέλεσμα, για τα λεπτά που διαρκεί το ματς, το οποίο συχνά διακόπτεται γιατί
οι παίκτες αγκαλιάζονται, όπως και βγαίνουν εκτός των γραμμών για να φιλήσουν
τις συζύγους και τα παιδιά τους. Το Partita con Papà δεν συγκρίνεται με ό,τι
άλλο αφορά την ασπρόμαυρη θεά στη γείτονα. Διάβασε γιατί.
O οργανισμός
Bambini Senza Sbarre (Παιδιά Χωρίς Μπάρες) έγινε μη κερδοσκοπικός το 2002, με
τη στήριξη του ολλανδικού Bernard van Leer Foundation, με έδρα στη Χάγη και
ετήσιο budget που φτάνει στα 19 εκατ. ευρώ. Μια στάση εδώ: ο Bernand van Leer
ήταν βιομήχανος και φιλάνθρωπος , ο οποίος έζησε από το 1883 έως το 1958 και
έκανε περιουσία από την εταιρία συσκευασίας που συντηρούσε. Μετά το θάνατο του,
το ίδρυμα ανέλαβε σε οργανισμό του οποίου ηγήθηκε ο γιος του, Oscar van Leer.
Αυτός
αποφάσισε (το 1964) πως το Bernard van Leer Foundation επικεντρώθηκε σε νέα
παιδιά, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και στα παιδιά με κινητικές δυσκολίες ή
νοητικές αναπηρίες. Είχε εμπνευστεί από την ιδέα να κάνει μικρές αλλαγές νωρίς,
τέτοιες που θα μπορούσαν να αλλάξουν δραματικά το μέλλον των παιδιών και
τελικά, να βελτιώσουν τον κόσμο.
Το πρώτο
διεθνές project ήταν αυτό που έγινε στη Jamaica, το 1966. ώστε “να βελτιώσουμε
τις ευκαιρίες των παιδιών που μεγαλώνουν σε καταστάσεις κοινωνικών και
οικονομικών δυσκολιών, από τη γέννηση έως τα 8 χρόνια”. Έκτοτε προστέθηκαν
άλλες 39 χώρες. Όχι, δεν είμαστε σε αυτή τη λίστα. Είμαστε σε άλλη: του European Network for Children of
Detained Parents (COPE).
Τα στοιχεία
που προέκυψαν από έρευνα (4/10/2016) της Library of Congress της Αμερικής -βλ.
το παλαιότερο ομοσπονδιακό πολιτιστικό ίδρυμα των ΗΠΑ που λειτουργεί και ως
ερευνητικό σκέλος του Κογκρέσου και είναι γνωστό ως η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη
στον κόσμο- αναφέρουν τα εξής, για την Ελλάδα:
Φυλακισμένοι πατέρες
|
16.222
|
Φυλακισμένες μητέρες
|
720
|
Όριο
ηλικίας για τα παιδιά που ζουν στις φυλακές
|
3
|
*Αριθμός
επιτρεπόμενων επισκέψεων ανά μήνα
|
1
την εβδομάδα, αμέσως μετά τη φυλάκιση, 2 την εβδομάδα στη συνέχεια.
|
*Bάσει
στοιχείων του European Prison Observatory, τα οποία δημοσιεύτηκαν στις 13/10
του 2016.
Πίσω στο
Bambini Senza Sbarre, ιδρύθηκε στην Ιταλία, ωστόσο ως πρόγραμμα (μπήκε στις
φυλακές, με εργαστήρια ειδικά για πατέρες και άλλα για μητέρες, ώστε να υπάρχει
η σωστή εκπαίδευση και παροχή πληροφοριών) δεν έμεινε μόνο στη θεωρία)
λειτουργεί σε περισσότερες από 20 χώρες του πλανήτη -είμαστε και σε αυτήν τη
λίστα.
Επί 14
συναπτά έτη δουλεύει ώστε να προσφέρει ψυχολογική και παιδαγωγική στήριξη στους
φυλακισμένους και τα παιδιά τους, τα οποία επηρεάζονται από την εμπειρία
εγκλεισμού ενός ή και των δυο γονιών τους. Μεταξύ των πολλών που 'χει καταφέρει
ο οργανισμός είναι να υπογράψει πρωτόκολλο με την ιταλική κυβέρνηση (το
υπουργείο δικαιοσύνης). Είναι το μοναδικό έγγραφο που υπάρχει στην Ευρώπη και
δεσμεύει το σωφρονιστικό σύστημα της Ιταλίας να φροντίζει για τη σχέση
φυλακισμένων γονιών και παιδιών (με δεδομένα τα δικαιώματα και των δυο πλευρών,
που όπως αποδεικνύεται είναι ανάγκες).
Όπως
ενημερώνουν οι ειδικοί, η διακοπή των συναισθηματικών δεσμών μεταξύ των
κρατουμένων γονέων και των παιδιών τους, έχει αποδειχθεί στατιστικά πως μπορεί να αυξήσει φαινόμενα όπως η
εγκατάλειψη του σχολείου, οι αποκλίνουσες συμπεριφορές, η ανεργία, η παρανομία
και η κοινωνική απομόνωση. Η συνέπεια όλων αυτών είναι η αύξηση των περιπτώσεων
φυλάκισης αυτών των παιδιών.
Το Bambini
Senza Sbarre είναι παρέμβαση κοινωνικής πρόληψης, με ένα από τα κύρια ζητούμενα
να είναι η συνάντηση των γονιών με τα παιδιά, σε χώρους που δεν θα τραυματίσουν
τη ψυχή των παιδιών. Τι εννοώ; Όταν υπάρχει θέληση, κάποια πράγματα μπορούν να
γίνουν απλά.
Το
ποδόσφαιρο είναι το εθνικό σπορ στην Ιταλία. Είναι και αυτό που παίζεται κατά
συντριπτική πλειοψηφία μέσα στις φυλακές. Δεν χρειάστηκε κάτι παραπάνω, ώστε να
προτείνει ο οργανισμός Bambini Senza Sbarre το εξής: να μπορούν τα παιδιά να
παρακολουθούν τα παιχνίδια των φυλακισμένων γονιών τους και μια φορά το χρόνο,
να παίζουν ποδόσφαιρο μαζί τους.
“Έτσι
διαφυλάχθηκε η δυνατότητα της φυσιολογικής διαδραστικής εμπειρίας παιδιών με
γονείς -αντί να κάθονται σε μια ψυχρή αίθουσα και να μιλούν μαζί τους, μια φορά
την εβδομάδα. Επίσης, τα παιδιά που ξεκάθαρα πληρώνουν για τα εγκλήματα των
γονιών τους -στιγματίζονται, τα βάζουν στο περιθώριο και κυκλοφορούν ως τα
παιδιά καταδικασμένων γονιών-, έχουν την ευκαιρία να είναι... μόνο αυτό:
παιδιά, με ανάγκες και δικαιώματα”.
Στην Ιταλία
υπάρχουν περισσότερα από 100.000 παιδιά που ζουν μακριά από τους φυλακισμένους
γονείς. Στην Ευρώπη ξεπερνούν τα 2.000.000 και η ανάγκη να υπάρχει σχέση, είναι
ξεκάθαρη. Φυσικά, υπάρχει διαδικασία μέσω της οποίας επιλέγονται οι πατέρες που
μπορούν να συγκροτήσουν μια ποδοσφαιρική ομάδα (από ψυχολόγους, γιατρούς), ενώ
η μπάλα συνήθως είναι δωρεά (έχει προσφέρει μια ο Alessandro Del Piero). Στο
τέλος του αγώνα, γονείς και παιδιά μοιράζονται γλυκά που έχουν φτιάξει οι
φυλακισμένοι για την περίσταση.
Όλα τα
παραπάνω έγιναν αντικείμενο ρεπορτάζ της εφημερίδας “New York Times” που
παρακολούθησε ένα “La Partita con Papà” (παιχνίδι με τον μπαμπά, event που
γίνεται μια φορά το χρόνο, σε περισσότερες από 50 φυλακές της Ιταλίας, από το
2015).
Ο
δημοσιογράφος Andrew Keh ομολόγησε πως κάποια στιγμή ξέχασε και εκείνος την
ύπαρξη των κελιών, των προστατευτικών φρακτών και των σωφρονιστικών υπαλλήλων
Opera. Ένιωσε πως ήταν σε ένα φυσιολογικό γήπεδο, ενώ βρισκόταν σε μια υψηλής
ασφαλείας φυλακή, έξω από το Μιλάνο. Μίλησε με παιδιά που του είπαν πως η
φυλακή είναι “το σπίτι του μπαμπά”. Ναι, ακόμα δεν είναι σε ηλικία να
καταλάβουν, να δεχθούν, να διαχειριστούν. Ένα αγόρι του είπε πως “ο μπαμπάς μου
είναι σε κλουβί, για αυτό δεν μπορώ να τον δω όσο θα ήθελα”.
Ένας
κρατούμενος (καταδικασμένος για δολοφονία, παντρεμένος, πατέρας τριών αγοριών,
19, 13 και 7 χρόνων), είπε στον Keh ότι “η πραγματική τιμωρία του να είμαστε
στη φυλακή δεν είναι για εμάς, αλλά για τους ανθρώπους που αγαπάμε”. Όταν είδε
τα αγόρια του να τον πλησιάζουν, βούρκωσε. Δεν μπορούσε να τα “χορτάσει”. Τα
αγκάλιαζε, τα φιλούσε, γελούσε μαζί τους. “Μου παρέχεται η δυνατότητα για λίγη
ζωή. Θέλω να τους κάνω να νιώσουν πόσο τους αγαπώ”, σχολίασε.
Ο οργανισμός
Bambini Senza Sbarre έχει γράψει ανάλογη φράση (ένα παιδί λέει “δεν είναι δικό
μου το έγκλημα, είναι όμως, δική μου η καταδίκη”) σε ένα από τα banner
καμπάνιας που 'χει γίνει για συγκέντρωση χρημάτων, ώστε να μπορεί να λειτουργεί
και να βοηθά (ένα παράδειγμα είναι το "Donate a hug"). Οι μητέρες των
παιδιών ομολόγησαν ότι “τα παιδιά μας νιώθουν ένοχα, για εγκλήματα που δεν
διέπραξαν”.
Το “La
Partita con Papà” εξελίσσεται ως εξής: παιδιά και πατέρες χωρίζονται σε δυο
ομάδες, μπαίνουν από την υποτιθέμενη φυσούνα και χαιρετούν το υποτιθέμενο
πλήθος -σαν να ήταν επαγγελματίες παίκτες. Μετά, αρχίζει το παιχνίδι. Ουδείς
ασχολείται με τους κανονισμούς. Το κατ' αρχάς ζητούμενο είναι η διασκέδαση.
Μετά το τέλος, οι οικογένειες έχουν χρόνο να καθίσουν παρέα και να μιλήσουν ή
να παίξουν με άλλα μηχανήματα του γυμναστηρίου.
Η σύζυγος
ενός κρατούμενου αποκάλυψε ότι “τα παιδιά μου ετοίμασαν τις τσάντες τους, για
αυτήν την ημέρα, πριν μια εβδομάδα. Ποδόσφαιρο παίζουν κάθε μέρα. Κανένα
παιχνίδι όμως, δεν είναι σαν και αυτό”. Η New York Times πήγε και σε φυλακή της
Νάπολης, όπου λίγο πολύ είδε τα ίδια. Είδε και κρατουμένους να έχουν κρεμαστεί
από τα παράθυρα των κελιών τους, για να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του ματς.
Πολλοί εκ
των παικτών, έτρεχαν για την μπάλα και μετά... να αγκαλιάσουν και να φιλήσουν
τις γυναίκες και τα μωρά τους. Όταν έληξε το ματς, μαζεύτηκαν όλοι στο κέντρο
του γηπέδου και μοιράστηκαν γλυκά. Οι φύλακες παρακολουθούσαν από μακριά.
Στην Ιταλία,
όπως και στην Ελλάδα, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο του
υπερπληθυσμού στις φυλακές και εξαιτίας της κρίσης προέκυψαν ουκ ολίγα
προβλήματα -σε διαχείριση και διαβίωση κρατουμένων. Οι γείτονες αποφάσισαν να
κάνουν κάτι για αυτό και το Bambini Senza Sbarre εμφανίστηκε για να αναπτύξει
εργαστήρια και χώρους εκπαίδευσης, με στόχο να βοηθηθούν οι φυλακισμένοι γονείς
ως προς το να έλθουν σε επαφή με τα παιδιά τους.
“Είναι ο
τρόπος για να κρατήσουν τα παιδιά τους μακριά από τα σίδερα της φυλακής”
εξήγησε η Martina Gallon, ψυχίατρος του οργανισμού, “πρέπει να “σπάσουμε” τη
συνήθεια”. Η Gallon προσπαθεί να δημιουργήσει περιβάλλον, στο οποίο οι πατέρες
θα μπορούν να έλθουν σε απευθείας επαφή με τα παιδιά τους, χωρίς να είναι οι
μητέρες μπροστά -κάτι που δεν συμβαίνει συχνά. Προωθεί την επικοινωνία, μέσω
δραστηριοτήτων που “εξαφανίζουν” την ένταση.
Ζωγραφίζουν,
παίζουν επιτραπέζια και από το 2015, ποδόσφαιρο και τελικά, προκύπτουν και
κρατούμενοι, όπως ο Russo (καταδικασμένος για διακίνηση ναρκωτικών) που λένε
“τα παιδιά μου, μου δίνουν δύναμη και ελπίδα να κοιτάξω μπροστά. Σε εκείνα
βλέπω τον άνδρα που θέλω να είμαι”.
Η ώρα περνά
και όταν έρχεται το “αντίο”, όπως έγραψε ο Andrew Keh, δεν ακούς άλλο ήχο από
αυτόν των φιλιών. Μετά, οι πατέρες συγκεντρώνονται κοντά στην μεταλλική πύλη
του γυμναστηρίου, χαιρετούν, στέλνουν φιλιά στα παιδιά και επιστρέφουν στα
κελιά τους. Οι μητέρες και τα παιδιά διασχίζουν ένα σκοτεινό διάδρομο, ώσπου οι
πόρτες κλείνουν πίσω τους.
Τι γίνεται
στην Ελλάδα
Το Ίδρυμα
Σταύρος Νιάρχος έχει υποστηρίξει με δωρεά το πρόγραμμα Yellow Spaces που ανήκει
επίσης, στο Bambini Senza Sbarre. Το ΙΣΤ (που είναι δωρεοδόχος οργανισμός του
Bambini Senza Sbarre) προσφέρει φιλικούς προς τα παιδιά χώρους στη φυλακή,
γεμάτους με παιχνίδια και βιβλία, όπου τα παιδιά προετοιμάζονται για τη
συνάντηση με τους γονείς τους που βρίσκονται στη φυλακή.
Credit:
Bambini Senza Sbarre
ΔΕΙΤΕ ΕΙΚΟΝΕΣ & ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου