Από τις καλύτερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου και ίσως το πιο ώριμο έργο του Frederico Felini είναι η ταινία La Strada.
Το πρώτο νεο-ρεαλιστικό έργο του θρυλικού σκηνοθέτη που γνώρισε παγκόσμια επιτυχία και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κορυφαίες ταινίες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
Προτάθηκε για το Oscar καλύτερου σεναρίου και κέρδισε αυτό της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, στην πρώτη χρονιά που θεσπίστηκε η συγκεκριμένη κατηγορία στα βραβεία.
Χάρισε επίσης στον Felini τον Αργυρό Λέοντα στον φεστιβάλ Βενετίας και ποικίλες άλλες διακρίσεις.
Η ιστορία απλή, αλλά θαυμάσια και οι ερμηνείες των ηθοποιών εξαιρετικές, με την Giulietta Masina να ξεχωρίζει.
Πραγματικά, ως αφελής Gelsomina ακτινοβολεί.
Με αυτά τα μεγάλα μάτια, το αθώο βλέμμα, το γλυκό πλατύ χαμόγελο και την απέραντη καλοσύνη της, βγάζει μια απαράμιλλη ομορφιά.
Εναλλάσσοντας σε κλάσματα δευτερολέπτου τα συναισθήματα της από την χαρά στην θλίψη, η Gelsomina της Masina, αποτελεί έναν καμβά συναισθημάτων, αποτυπώνοντας μοναδικά στο εκφραστικότατο πρόσωπό της, την γλυκόπικρη κατάσταση που την διακατείχε.
Πραγματικά δημιουργεί μια συγκλονιστική ερμηνεία, με κωμικά στοιχεία και εμφανείς επιρροές από τον Charlie Chaplin.
Η Masina υπήρξε σύζυγος του διάσημου σκηνοθέτη, έζησαν μαζί για πάνω από 50 χρόνια και πρωταγωνίστησε σε αρκετές ταινίες του, πράγμα που σημαίνει ότι η επικοινωνία τους θα πρέπει να ήταν πολύ εύκολη κατά την διάρκεια των γυρισμάτων.
Στο La Strada, ο Felini αποτυπώνει επιτυχώς την εξαθλίωση και την φτώχεια της εποχής, αφήνει τα υπόλοιπα να ειπωθούν μέσα από τις ερμηνείες των ηθοποιών του και δεν παίρνει θέση υπέρ ή κατά των ηρώων του.
Ο Anthony Quinn αναλαμβάνει έναν δύσκολο ρόλο που τον κάνει αυτόματα αντιπαθή στα μάτια των θεατών και ο Richard Besehart έχει κάποιες δυνατές στιγμές στην ταινία.
Αναμφισβήτητα αριστουργηματικό φιλμ, έντονα θλιβερό αν και με ακτίνες αισιοδοξίας.
Η μουσική του Nino Rota απογειώνει την ταινία, μέσα από τις θαυματουργικές μελωδίες του. Μουσική που έχει εμπνεύσει πληθώρα καλλιτεχνών.
Η ταινία ξεκινάει με ένα πλάνο που απεικονίζει την νεαρή Gelsomina (Giulietta Masina) να παίζει με τις τέσσερις μικρότερες αδελφές της στην παραλία.
Η Gelsomina είναι ένα αθώο και αφελές κορίτσι που λόγω της ιδιαιτερότητάς της, ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα της ηλικίας της. Χωρίς ίχνος πονηριάς, κακίας ή όποιου άλλου αρνητικού χαρακτηριστικού, η καλοκάγαθη κοπέλα έχει διαρκώς την χαρά ενός μικρού παιδιού.
Ζώντας στην ανέχεια, η μητέρα της θα αναγκαστεί να την πουλήσει σε έναν περιπλανώμενο καλλιτέχνη για να αποκτήσει ένα σεβαστό χρηματικό ποσό.
Η μεγαλύτερη κόρη της οικογένειας είχε πουληθεί αρκετά χρόνια πριν στον ίδιο άνθρωπο, αλλά πέθανε κατά την διάρκεια των ταξιδιών τους.
Είναι σειρά της Gelsomina να ακολουθήσει αυτόν τον περίεργο τύπο, έχοντας τον ρόλου της βοηθού του στα street events που πραγματοποιεί.
Ο Zampano (Anthony Quinn) είναι ένας διασκεδαστής που με την μεγάλη μυϊκή του δύναμη, πραγματοποιεί διάφορα act.
Η αξιαγάπητη Gelsomina έχει βοηθητικό ρόλο σε αυτά, καθώς επίσης παίρνει μέρος και σε διάφορα κωμικά σκετσάκια.
Στη συνέχεια την πατρονάρει και εκείνη μαθαίνει να συμβιώνει μαζί του, ρωτώντας τον συχνά για την ζωή που είχε αυτός μαζί με την αδελφή της, Rosa. Ο τρόπος που της συμπεριφέρεται όμως, είναι απάνθρωπος.
Την κακομεταχειρίζεται διαρκώς και την οδηγεί μέχρι τον εξευτελισμό. Η καλόβολη νεαρά στεναχωριέται μεν, αλλά ποτέ δεν δείχνει να προσβάλλεται. Συνηθίζει και υπομένει την αρκετές φορές κτηνώδη συμπεριφορά του Zampano και σταδιακά δημιουργεί μια ιδιότυπη αγάπη για αυτόν.
Παρά την μόνιμα απότομη συμπεριφορά του, η Gelsomina ενδιαφέρεται για εκείνον και τον ακολουθεί με προθυμία, συνεχίζοντας αδιάκοπα την διαδρομή τους.
Όταν απογοητεύεται εντελώς από τις πράξεις του, αποφασίζει να φύγει, αλλά εκείνος την εντοπίζει και την κρατάει δέσμιά του.
Στην συνέχεια, συμπληρώνοντας τον θίασο ενός τσίρκου, εκείνη θα γνωρίσει τον “Il Matto” (Richard Besehart), έναν ακροβάτη που διαφέρει κατά πολύ από τον καταπιεστικό φίλο της.
Πρόκειται για έναν πάντα χαρούμενο και αισιόδοξο καλλιτέχνη, ο οποίος θα την κάνει για πρώτη φορά να νιώσει καλά με τον εαυτό της.
Μετά από έναν γερό τσακωμό, ο κάπως αλαφροΐσκιωτος καλλιτέχνης, θα της προσφέρει διέξοδο, αλλά εκείνη θα τον απορρίψει, μένοντας πάντα αφοσιωμένη στον Zampano. Αν δεν μείνει εκείνη μαζί του, σκέφτεται, τότε ποιος θα μείνει;
Στην τελευταία συνάντηση των δύο αντρών, ο Zampano σκοτώνει τον Il Matto, χωρίς να το θέλει και η γλυκιά Gelsomina σοκάρεται ανεπανόρθωτα. Ο θάνατός του, την σημαδεύει ανεξίτηλα, καθώς εκείνη χάνει πια την χαρά της.
Ίσως ήταν ο μόνος που της φέρθηκε με ευγένεια, της έκανε ένα μικρό δώρο και την ενθάρρυνε κατά πολύ, παρά τα φιλικά πειράγματά του για το ότι η Gelsomina δεν είχε καθόλου ικανότητες.
Δεν ήξερε να μαγειρεύει πολύ καλά, ούτε να τραγουδάει, ούτε να χορεύει. Για εκείνον, μόνο τo ασυνήθιστο πρόσωπό της και το αστείο περπάτημά της, αρκούσαν σαν ταλέντα.
Αυτό που στην συνέχεια ανακάλυψε και η ίδια ότι μπορεί να κάνει πολύ καλά, ήταν να παίζει υπέροχα την μελαγχολική μελωδία του “Travelling Down A Lonely Road” του Nino Rota με την τρομπέτα της.
Τον ήχο της μελωδίας τον άκουγε αρχικά στην βροχή, πριν ακόμα μάθει κάποιο μουσικό όργανο. Ο Il Matto ήταν αυτός αναπαρήγαγε την μουσική με το βιολάκι του και την ώθησε στην χρήση της τρομπέτας.
Αργότερα εκείνη θα παίξει θεσπέσια αυτό το μουσικό κομμάτι, εντυπωσιάζοντας την καλόγρια που κάποια στιγμή φιλοξενεί το ζευγάρι, σε μια ανατριχιαστική και άκρως συγκινητική σκηνή.
Σπαρακτικοί είναι οι αποχαιρετισμοί της Gelsomina με τους ανθρώπους που έχουν προσπαθήσει κάποια στιγμή να την βοηθήσουν. Ο ένας είναι με τον Il Matto που την αφήνει να διαλέξει την ελευθερία που ίδια θέλει να έχει δίπλα στον Zampano, και ο δεύτερος είναι κατά την αποχώρησή τους από το μοναστήρι.
Οι ισορροπίες ανάμεσα στο παράξενο ζευγάρι έχουν πλέον αλλάξει, μετά τον θάνατο του «τρελού» καλλιτέχνη.
Το γεγονός ότι δεν μπορεί να συνέλθει μετά το τραγικό συμβάν, φαίνεται να επιδρά αρνητικά στον ευαίσθητο και ήδη καταπονημένο ψυχισμό της, με αποτέλεσμα να αποτελεί βάρος για τον ευερέθιστο Zampano.
Τότε είναι που θα πάρει την μεγάλη απόφαση να την αφήσει μόνη της, ενώ η κοπέλα κοιμάται.
Το θλιβερό είναι ότι εκείνη δεν τον άφησε στιγμή, ενώ αυτός την εγκαταλείπει με μεγάλη ευκολία, καθώς θεωρεί πως με την δική της αρνητικά φερόμενη παρουσία, δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για αυτόν χρήματα.
Η ευαισθησία που δεν φαίνεται να είχε σε μεγάλο βαθμό ο Zampano, φανερώνεται με την επιλογή του να της αφήσει την τρομπέτα, που τόσο πολύ αγαπούσε.
Απερίγραπτα όμορφη η εικόνα της Gelsomina που κοιμάται χαμογελώντας, ξαπλωμένη στο χιόνι έχοντας δίπλα την τρομπέτα της. Τότε είναι που φαίνεται ολοφάνερα η αλήθεια του πράγματος.
Ανέκαθεν ήταν μόνη της, μην έχοντας κάποιον να την νοιαστεί ουσιαστικά και κατέληξε αδίκως μια βαθύτατα πληγωμένη ψυχή. Από τις πιο έντονα συγκινησιακά φορτισμένες στιγμές της ταινίας.
Αυτός ο δύσκολος άνθρωπος δεν είναι απλά κακός, απλώς εκλογικεύει τις καταστάσεις που για αυτόν δεν οδηγούν πουθενά και αποτελεί έναν άνθρωπο που δεν έχει μάθει να εκφράζεται.
Δεν έχει μάθει να λέει “σ’αγαπώ” ή “συγνώμη”, αλλά αντιθέτως «γαυγίζει» θέλοντας να υποδηλώσει αυτό που νιώθει.
Στο τέλος όμως υπάρχει ο εξανθρωπισμός του κτήνους.
Εκείνος έχει πλέον μεγαλώσει, η δύναμή του έχει εξασθενήσει και η μοναξιά του φαντάζει δυσβάσταχτη.
Σε εκείνο το σημείο, θα ακούσει τυχαία μια γυναίκα να τραγουδάει την μουσική που έπαιζε πάντα η Gelsomina και θα πληροφορηθεί για το άδοξο τέλος της παλιάς του συνοδοιπόρου.
Με δέος μαθαίνει πως το άλλοτε χαρωπό πλάσμα, στα τελευταία χρόνια της ζωής του, δεν χαμογέλασε, ούτε μίλησε ξανά, μόνο έκλαιγε και έπαιζε αδιάκοπα το χαρακτηριστικό λυπημένο τραγούδι με την τρομπέτα της.
Η τελευταία σκηνή κλείνει με την κάμερα να δείχνει στην παραλία, όπως ακριβώς ξεκίνησε. Η ερώτηση της Gelsomina πολύ καιρό πριν για το αν εκείνος θα κλάψει όταν αυτή πεθάνει, δεν μένει τελικά αναπάντητη.
Ο Zampano κατευθύνεται μεθυσμένος στην αμμουδιά, διαλυμένος από την είδηση του θανάτου της, δεν καταφέρνει να διαχειριστεί θλίψη που τον διέπει και καταρρέει.
Ένα μελαγχολικό και βαθιά τραγικό φινάλε, από τα συγκλονιστικότερα που έχουν υπάρξει.
Νάσος Κυριακίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου