Καλαμιές στον άνεμο, της Γκράτσια Ντελέντα

Η Γκράτσια Ντελέντα ήταν Ιταλίδα συγγραφέας, η οποία αναγνωρίστηκε από νεαρή ηλικία και το 1926, κέρδισε το βραβείο Νόμπελ. Γεννημένη στο Νουόρο της Σαρδηνίας τον Σεπτέμβριο του 1871, η συγγραφέας δεν ακολούθησε ανώτερες σπουδές, αλλά απέκτησε τη λογοτεχνική της μόρφωση, διαβάζοντας κείμενα, αρχικά της Βίβλου και σταδιακά, κείμενα άλλων μυθιστορημάτων. Γι’ αυτό το λόγο,  αν δεν υποτιμήθηκε, σίγουρα σχολιάστηκε για τα δειλά, πρώτα της βήματα στο χώρο της λογοτεχνίας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν πως τα περισσότερα μυθιστορήματα της ήταν γραμμένα μεταξύ δεκαεφτά και εικοσιπέντε χρονών.

Οι Καλαμιές στον άνεμο είναι ένα βιβλίο που αναδεικνύει το λόγο που η Σαρδηνή συγγραφέας, Γκράτσια Ντελέντα, αναγνωρίστηκε και ξεχώρισε, το λόγο που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ και το λόγο που αποκαλύπτει τον τρόπο που ακροβατεί ανάμεσα στα λογοτεχνικά όρια, καθιστώντας δύσκολη την κατηγοριοποίησή της και πολυεπίπεδες τις επιρροές που καθόρισαν τη γραφή της. Πιο συγκεκριμένα, η λογοτεχνική ματιά της Γκράτσια Ντελέντα μπορούσε να γδύσει τους καθημερινούς ανθρώπους στη σαρδηνική επαρχία, να τους ψυχογραφήσει, να τους αναλύσει και να τους αποδώσει στο χαρτί, αποκαλύπτοντας σε δεύτερο επίπεδο και σταδιακά, τα πάθη τους, τις σκέψεις τους πίσω από τις κινήσεις και τις αντιδράσεις τους, έναν ολόκληρο δεύτερο κόσμο πίσω από τον πρώτο, τον φανερό κόσμο στο μάτι του κάθε παρατηρητή.

Το βιβλίο της είναι ηθογραφικό, λοιπόν, και αγγίζει τα όρια του ρεαλισμού, του μοντέρνου ευρωπαϊκού ρεαλισμού. Δίνει νόημα στην απλή, καθημερινή επαρχιακή ζωή, ακόμα κι αν δεν έχει νόημα. Αποδίδει τα ελαττώματα του λαού, τις απολαύσεις του και την αυστηρή τήρηση της κοινωνικής ιεραρχίας, καθώς η ίδια σε δεύτερο επίπεδο την αποδομεί και την αλλάζει. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι το έντονο θρησκευτικό πνεύμα που μεταδίδεται στον αναγνώστη μέσω αναφορών σε παραβολές, αλληγορίες, μεταφορές και γενικότερα, εκφραστικά μέσα που η συγγραφέας χρησιμοποιεί σχεδόν ποιητικά.

Η περιγραφική αρχή, το σχεδόν λυρικό όραμα της φύσης και της γαλήνιας ζωής στην επαρχία με το οποίο ξεκινάει το βιβλίο δίνει μια λάθος εντύπωση στον αναγνώστη, αρχικά, θα έλεγε κανείς. Ένα τέχνασμα της συγγραφέως, θα έλεγα εγώ, ώσπου η πλοκή να αρχίσει να εξελίσσεται και να παρασείρει τον αναγνώστη στον εσωτερικό κόσμο του πρωταγωνιστή που πάντοτε διαχωρίζεται αυστηρά από τον εξωτερικό κόσμο και βυθίζοντας τον αναγνώστη για λίγο σε μεταφυσικά οράματα, μέχρι να τον επαναφέρει στην πραγματικότητα. Με τις εναλλαγές αυτές (εσωτερικός κόσμος-εξωτερικός κόσμος, πραγματικός κόσμος-αλληγορικός/μεταφυσικός κόσμος, γαλήνη-μαρτύριο), η συγγραφέας καταφέρνει να δώσει στην πραγματικότητα μια νέα όψη. Ο αναγνώστης αλλάζει κι αυτός τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το μέχρι πριν μονότονο ρυθμό της καθημερινότητας των ηρώων του βιβλίου.

Ένα βιβλίο διαχρονικό, όχι επειδή μεταφέρει κάποιο μήνυμα, αλλά επειδή αποδίδει μέρη, εποχές και ανθρώπινα πάθη με έναν έντονα αισθητικά φορτισμένο τρόπο που αγγίζει τον αναγνώστη, χρησιμοποιώντας αυθεντικές, γνήσιες λέξεις. Ένα βιβλίο που μεταφέρει στις λέξεις την ανθρώπινη εσωτερική πάλη μεταξύ του σωστού και τους λάθους, που παίζει με τους κανόνες της ηθικής και της κοινωνικής ηθικής, διαχωρίζοντας τες. Ένα βιβλίο που δίνει φωνή στους ήρωές του, ανεξάρτητα αν θα βρουν τη σωτηρία που αναζητούν.

Περίληψη από οπισθόφυλλο

O Εφίξ είναι ένας υπηρέτης, ένα γερο-αγρότης δεμένος με το τελευταίο κομμάτι γης που έχει απομείνει στην ξεπεσμένη “αρχοντική” οικογένεια των αδελφών Πιντόρ: της Ρουθ, της Έστερ και της όμορφης Νοεμί. Βασανισμένος από τις ενοχές λόγω ενός παλιού εγκλήματος, ο Εφίξ ζει μια ζωή “αγίου”, που ανατρέπεται από την εμφάνιση του όμορφου Τζατσίντο, γιου μιας τέταρτης αδελφής που είχε φύγει χρόνια πριν, κυνηγώντας τα όνειρα μιας καλύτερης ζωής, ο οποίος θα γεννήσει τον έρωτα όχι μόνο μιας θείας του αλλά και άλλων γυναικών του χωριού, ανατρέποντας έτσι ένα σκηνικό αιώνων. Σαν ομηρικός ήρωας, σαν καταραμένο πρόσωπο του Ντοστογιέφσκι, σαν τους ήρωες του Μάρκες με το προκαθορισμένο πεπρωμένο, ο Εφίξ είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς ήρωες της μεγάλης Ιταλίδας συγγραφέα, η ενσάρκωση ενός ανθρώπινου πόνου που παραμένει το ίδιο δυνατός στις σελίδες όλων των μεγάλων συγγραφέων του 20ού αιώνα.

ΓΙΏΤΑ ΣΥΝΙΡΊΔΟΥ

http://www.maxmag.gr/book/kalamies-ston-anemo-tis-gkratsia-ntelenta/