Το ιταλικό εκλογικό σύστημα (Βουλή & Γερουσία)

Το ιταλικό εκλογικό σύστημα είναι διπλό: άλλο είναι για την Βουλή και άλλο για την Γερουσία. 

Η Βουλή

Ο εκλογικός νόμος προβλέπει, για την  εκλογή της Βουλής ένα αναλογικό σύστημα με μπόνους για τον πλειοψηφόντα συνασπισμό και κατώτατο πλαφόν εισόδου για συνασπισμούς κομμάτων και αυτοτελή κόμματα.
Δικαίωμα ψήφου για τη Βουλή έχουν όσοι , Ιταλοί πολίτες,  συμπληρώσει το 18 έτος  ηλικίας την ημέρα των εκλογών.  Το εκλογικό σύστημα για την Βουλή οδηγεί στη δημιουργία εκλογικών συνασπισμών και τα χαρακτηριστικά του έχουν ως εξής:

-είναι αναλογικό στις εκλογικές περιοχές 

Εκλογικές περιοχές

Η εθνική Ιταλική  επικράτεια   διαιρείται σε 26 εκλογικές περιοχές (η Περιφέρεια της Λομβαρδίας έχει 3, οι Περιφέρειες του  Λάτσιο, του Βένετο, του Πιεμόντε, της Καμπανίας και της  Σικελίας 2 ενώ οι άλλες εκλογικές περιοχές ταυτίζονται με τις διοικητικές περιφέρειες). Στην  μονοεδρική Βαλε ντ’ Αόστα έχει παραμείνει το πλειοψηφικό σύστημα. 
Σε κάθε εκλογική περιοχή , το κάθε κόμμα προτείνει το σύμβολο του και τη  λίστα υποψηφίων. Η κατανομή των εδρών γίνεται σε αναλογική  βάση: όσο  περισσότερες ψήφους παίρνει ένα κόμμα τόσο περισσότερες έδρες του απονέμονται στη Βουλή.
Το τελικό αποτέλεσμα προέρχεται από ένα υπολογισμό που λαβαίνει υπ’ όψη  τον συνολικό αριθμό που ο κάθε συνασπισμός κομμάτων έλαβε σε όλη την Ιταλία, τον αριθμό ψήφων που έλαβε σε κάθε εκλογική περιοχή, και τον αριθμό εδρών που διαθέτει κάθε εκλογική περιοχή.( Κάθε εκλογική περιοχή εκλέγει σταθερό αριθμό βουλευτών).

-δίνει μπόνους στον πλειοψηφόντα συνασπισμό (στην Ελλάδα οι συνασπισμοί κομμάτων δεν λαμβάνουν μπόνους).

-έχει κατώτατο πλαφόν εισόδου (όπως και στην Ελλάδα).

-δεν υπάρχει σταυρός προτίμησης, αλλά λίστα υποψηφίων (στην Ελλάδα λίστα υπάρχει όταν οι εκλογές γίνονται εντός 18μήνου από τις προηγούμενες π.χ. οι εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015 που έγιναν 8 μήνες μετά τις εκλογές τολυ Γενάρη του 2015).

-δίνει ψήφο στους ομογενείς που εκλέγουν σταθερά καθορισμένο αριθμό βουλευτών ανά ήπειρο (στην Ελλάδα δεν υπάρχει ψήφος για τους ομογενείς).

Οι Ιταλοί του εξωτερικού.
Οι Ιταλοί εκλογείς του εξωτερικού ανήκουν σε τέσσερις εκλογικές περιοχές και εκλέγουν συνολικά 12 βουλευτές. Ευρώπη (6)  Βόρεια Αμερική (3) Κεντρική και Νότια Αμερική  (2) Αφρική, Ασία, Ωκεανία και Ανταρκτική (1) 

Το εκλογικό σύστημα λειτουργεί ως εξής

-η χώρα διαιρείται σε εκλογικές περιοχές.

-στις μονοεδρικές ισχύει το πλειοψηφικό σύστημα (στην Ιταλία υπάρχει μόνο μία μονοεδρική).

-σε κάθε μη μονοεδρική περιοχή τα κόμματα προτείνουν την λίστα των υποψηφίων και το σύμβολο του συνδυασμού. Το εκλογικό σύστημα είναι η απλή αναλογική.

-ο συνασπισμός που λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους, λαμβάνει τουλάχιστον 55% των εδρών σε εθνικό επίπεδο για τη Βουλή.

-αν ο συνασπισμός κομμάτων δεν συγκεντρώνει το 55% των εδρών της Βουλής, του δίνονται ως μπόνους. Αν συγκεντρώσει το 55%, δεν λαμβάνει μπόνους.

-ως προς το όριο για την είσοδο στη Βουλή υπάρχουν τρεις περιπτώσεις:

α) 10% για συνασπισμό κομμάτων.

β) 4% για τα κόμματα που κατεβαίνουν ενιαία και αυτοτελή.

γ) 2% για τα κόμματα που συμμετέχουν σε συνασπισμούς κόμματων. Οι ψήφοι τους προσμετρούνται στο συνασπισμό.

Η Γερουσία 

Ο εκλογικός νόμος προβλέπει, για την εκλογή στη Γερουσία, ένα σύστημα αναλογικό όχι όμως σε εθνική , αλλά σε περιφερειακή βάση, με μπόνους πλειοψηφίας και κατώτερο όριο εκλογιμότητας. Δικαίωμα εκλογής στη Γερουσίας οι πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 25o έτος ηλικίας.

Η εκλογή γίνεται σε περιφερειακή βάση: οι 20 εκλογικές περιοχές συμπίπτουν ακριβώς με τις 20 διοικητικές περιφέρειες. Αλλάζει όμως το κατώτερο όριο εκλογιμότητας σχετικά με εκείνο για τη Βουλή. Κυρίως όμως διαφορετικός είναι ο τρόπος κατανομής των εδρών.

Η Γερουσία εκλέγεται όπως εκείνη της Βουλής με αναλογικό τρόπο: περισσότερες ψήφους παίρνει ένα κόμμα, περισσότερους Γερουσιαστές εκλέγει. Στην Βάλε Ντ’ Αόστα όπου εκλέγεται ένας Γερουσιαστής και στο Τρεντίνο (6 Γερουσιαστές) ισχύει ένα σύστημα προσωπικής σταυροδοσίας. 

Σε διαφορά όμως από εκείνο που ισχύει στη Βουλή , όπου η κατανομή εδρών γίνεται στη βάση του αριθμού ψήφων που παίρνει ένα κόμμα σε εθνικό επίπεδο, η κατανομή των εδρών στη Γερουσία γίνεται στη βάση των ψήφων που λαμβάνει το κόμμα σε Περιφερειακό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε περιφέρεια, αναλογικά με τον αριθμό ψήφων που παίρνει το κάθε κόμμα, θα εκλέξει ένα συγκεκριμένο αριθμό Γερουσιαστών. Αυτός είναι και ο λόγος που, (κρίνω ότι πολύ πιθανόν  θα συμβεί σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση), μπορεί να έχουμε διαφορετική πλειοψηφία στη Γερουσία από εκείνη στη Βουλή.