Η πρώτη Ιταλίδα που είπε «όχι» στον βιαστή της, αντιστεκόμενη σε παράδοση αιώνων

Πριν από 50 χρόνια, η Ιταλία συγκλονίστηκε από τις θαρραλέες προσπάθειες της Franca Viola, μιας γυναίκας που τόλμησε να αμφισβητήσει τη μεταχείριση των θυμάτων βιασμού

Νικολέτα  Μακρή

Τον περασμένο μήνα, η ηθοποιός και σκηνοθέτις Asia Argento εξέφρασε την απογοήτευσή της για την κριτική που δέχτηκε από το ιταλικό κοινό μετά την αποκάλυψη της ότι ο Harvey Weinstein αποπειράθηκε να τη βιάσει. «Η Ιταλία είναι πολύ πίσω από τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά στην άποψή της για τις γυναίκες», είπε στον Τύπο της πατρίδας της.

Πριν από 50 χρόνια, η Ιταλία συγκλονίστηκε από τις θαρραλέες προσπάθειες μιας γυναίκας να αμφισβητήσει τη μεταχείριση των θυμάτων βιασμού, τα διδάγματα των οποίων εξακολουθούν να είναι, δυστυχώς, επίκαιρα

Το 1966, η Franca Viola έγινε η πρώτη Ιταλίδα που προσέφυγε στο δικαστήριο ενάντια μιας ντόπιας παράδοσης που της επέβαλλε να παντρευτεί τον βιαστή της. Με τα μάτια ενός έθνους στραμένα στη Viola, η κατάθεση της στο εδώλιο εναντίον του βιαστή της, αποτέλεσε μια συγκλονιστική κραυγή για άλλες γυναίκες να ακολουθήσουν το παράδειγμά της: «Δεν σε αγαπώ, δεν θα σε παντρευτώ».

Η Viola μεγάλωσε στο Aλκαμό της Σικελίας από μια οικογένεια αγροτών. Έβγαινε ραντεβού το 1963 με τον Filippo Melodia, έναν ντόπιο που είχε σχέσεις με τη μαφία από τα 20 του, και η σχέση κράτησε έξι μήνες πριν τον χωρίσει. Πέρασε τον επόμενο χρόνο στη Γερμανία και όταν επέστρεψε και η Viola συνέχιζε να μην τον θέλει ακόμα, αυτός κατέφυγε σε βίαιη συμπεριφορά, υποθέτοντας ότι ο νόμος ήταν μαζί του.

Ένα βράδυ, ο Melodia περίμενε μέχρι ο πατέρας της Viola να βγει έξω από το σπίτι και έπειτα μπήκε με 15 φίλους και την απήγαγε. Την κράτησε φυλακισμένη σε μια απομακρυσμένη αγροικία για πάνω από μία εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας την βίαζε.

Παραδοσιακά, ένα τέτοιο απαράδεκτο έγκλημα θα είχε δικαιολογία αν το ζευγάρι αργότερα παντρευόταν σε ένα «γάμο αποκατάστασης» - ο άνδρας θα έπαιρνε συγχώρεση για τη βία του και η «τιμή» της γυναίκας θα έβρισκε αποκατάσταση. Αυτό δεν ήταν απλώς μια ανεπίσημη παράδοση, αλλά μια ρητή εξαίρεση στον ιταλικό ποινικό κώδικα.

Αντ `αυτού, η Viola πήγε τον Melodia στο δικαστήριο για απαγωγή, «σαρκική βία» και εκφοβισμό.

Η Viola μιλάει στην αστυνομία λίγο μετά την απελευθέρωση της από τους απαγωγείς της

Η Viola μιλάει στην αστυνομία λίγο μετά την απελευθέρωση της από τους απαγωγείς της

Η δίκη έκανε αίσθηση στο Aλκαμό και ακόμα παραπέρα. Τα πλήθη έκαναν πολύωρες συζητήσεις σχετικά με τη δίκη, η οποία αργότερα καλύφθηκε από τους New York Times.

Παρά το γεγονός ότι αποτελούσε το κεντρικό πρόσωπο αυτών των γεγονότων, η δημόσια αφήγηση επισκίασε τις σκέψεις και τις επιδιώξεις της Viola για το θέμα. Οι αναφορές των εφημερίδων την περιέγραφαν ως «ευγενική», «λεπτή» και «όμορφη».

Πλήθη ανδρών συμμετέχουν σε δημόσια συζήτηση για τη δίκη.

 

Η Viola προστατεύεται από τον Τύπο κατά τη διάρκεια της δίκης.

 

 Η Viola και οι γονείς της κοιτάζουν από ένα παράθυρο

Ο Μelodia τελικά κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε 11 χρόνια φυλάκισης (αργότερα η ποινή του έπεσε στα δέκα), ενώ επτά από τους συνεργούς του καταδικάστηκαν σε τετραετή φυλάκιση.

Ο Filippo Melodia και οι συνεργοί του περιμένουν τη δίκη πίσω από τα σίδερα

Ένα δημοσίευμα τον Μάϊο του 1967, ανέφερε ότι η Viola, η «πρωτοπόρος του νομικού θριάμβου», φαινόταν «προορισμένη να ζήσει ως γεροντοκόρη». Σε μια συζήτηση στην ιταλική τηλεόραση, οι ντόπιοι συμφώνησαν ομόφωνα ότι η Viola είχε δείξει μεγάλο θάρρος, αλλά ότι κανένας από αυτούς, προσωπικά, θα έδειχνε το ίδιο θάρρος για να την παντρευτεί. Οι Times επίσης σημείωσαν ότι «Η αμφισβήτηση  της παράδοσης έκτοτε έχει βρεί μιμητές στο πρόσωπο τουλάχιστον τέσσερων άλλων κοριτσιών από τη Σικελία».

Το επόμενο έτος, οι τίτλοι δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί.

TALLAHASSEE DEMOCRAT, 4/12/ 1968

 

DES MOINES TRIBUNE, 4/12/1968

ΟRLANDO SENTINEL, 5/12/1968

Το Δεκέμβριο του 1968, σε μια τελετή που πραγματοποιήθηκε νωρίς το πρωί για να αποφευχθεί πλήθος υποστηρικτών, η 20χρονη Franca Viola παντρεύτηκε τον φίλο της από την παιδική ηλικία, τον 25χρονο Giuseppe Ruisi.

Ο Ιταλός πρόεδρος έστειλε 40 δολάρια ως δώρο γάμου (πάνω από 250 δολάρια σήμερα) και ο υπουργός Μεταφορών της χώρας έκανε δώρο στους νεόνυμφους ένα μήνα ελεύθερων σιδηροδρομικών μεταφορών.

Ο Melodia απελευθερώθηκε από τη φυλακή το 1976 και εκδιώχθηκε από τη Σικελία για τους δεσμούς του με την Μαφία. Δολοφονήθηκε στη Μόντενα δύο χρόνια αργότερα.

Η Franca εξακολουθεί να ζει στο Alcamo με το σύζυγό της, δύο γιους και εγγόνια.

Η Ιταλίδα σκηνοθέτιδα Marta Savina μετέφερε τη ζωή της Viola σε μια 15λεπτη ταινία μικρού μήκους που προβλήθηκε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Tribeca. Για τη Savina, το Viola,Franca  ήταν ένας τρόπος να καταγραφεί ο δημόσιος σχολιασμός που είχε επισκιάσει τη γενναία επιλογή της Viola εκείνη την εποχή. Αυτό έγινε πραγματικότητα μέσα από τη φυσική εκφραστικότητα της ηθοποιού Claudia Gusmano, της οποίας η μόνη ατάκα είναι η λέξη «όχι».

Σκηνή από το Viola, Franca.

«Είμαστε συνηθισμένοι να σκεφτόμαστε ηγέτες και ανθρώπους που αλλάζουν την ιστορία ως τέτοιου είδους ειλικρινείς άνθρωποι», λέει η Savina. Ήθελε να δείξει πώς η Viola, που έζησε έξω από το προσκήνιο, παραμένει υπόδειγμα για την αντίσταση της.

Δείτε εδλω το βίντεο "Tribeca Film Festival 2017: Viola Franca":

https://www.youtube.com/watch?v=sjmrPYlkELs

Η ταινία μικρού μήκους, δείχνει επίσης τη σημασία των ανδρών συμμάχων στις κατηγορίες εναντίον άλλων ανδρών υπεύθυνων για παρενόχληση και βία με βάση το φύλο. «Η οικογένεια της Viola και ο πατέρας της, τη στήριξαν πραγματικά», εξηγεί η Savina.

Τον Δεκέμβριο, το Viola, Franca θα προβληθεί στο Αλκαμό. Θα είναι η πρώτη φορά που θα το δει η Franca Viola.

Σκηνή από το Viola, Franca.

https://www.klik.gr/gr/el/prosopa/i-proti-italida-pou-eipe-ochi-ston-biasti-tis-antistekomeni-se-paradosi-aionon/