Tρομάζει όλη την Ιταλία: Το κίνημα των πέντε Αστέρων είναι η φωνή της δυσαρέσκειας

EPA, FILIPPO PRUCCOLI 

Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, που ιδρύθηκε από τον κωμικό Μπέπε Γκρίλο, τα πήγε καλά στις εκλογές για νέο κυβερνήτη που διεξήχθησαν στη Σικελία στις 5 Νοεμβρίου. Πέτυχε το καλύτερο ποσοστό από οποιοδήποτε άλλο κόμμα (27%) και ο υποψήφιός του Τζανκάρλο Καντσελέρι ήρθε δεύτερος μετά τον υποψήφιο του κεντροδεξιού συνασπισμού Νέλο Μουζουμέτσι. 

Αυτό θα μπορούσε να είναι μια γενική πρόβα ενόψει των βουλευτικών εκλογών της ερχόμενης άνοιξης. Οι «grillini», όπως λέγονται οι οπαδοί του Γκρίλο, ελπίζουν να ξεπεράσουν το Δημοκρατικό Κόμμα του Ματέο Ρέντσι και τον κεντροδεξιό συνασπισμό που συγκρότησε ο ηλικίας 81 ετών Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων αρνείται όμως να αναζητήσει συμμαχίες, κάτι που σημαίνει ότι είναι δύσκολο να σχηματίσει κυβέρνηση και να διοικήσει τη χώρα. 

Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο. Ο αρχηγός της Λέγκας του Βορρά Ματέο Σαλβίνι δήλωσε ότι μπορεί να κάνει ένα τηλεφώνημα στον Γκρίλο τη νύχτα των εκλογών αν δεν υπάρχει καθαρός νικητής. Κι αν ο τελευταίος απάντησε ότι δεν θέλει να έχει καμιά σχέση μαζί του, τίποτα δεν του απαγορεύει να αλλάξει γνώμη. 

Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος της ΕΕ και των αγορών: να ενώσουν τις δυνάμεις τους δύο αντισυστημικά κινήματα. Η Λέγκα και τα Πέντε Αστέρια απεχθάνονται τους μετανάστες, την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ευρώ, ενώ συμπαθούν τον Τραμπ και τον Πούτιν. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα έκανε μια κυβέρνηση συνεργασίας αυτών των δύο κομμάτων ούτε πόσον καιρό θα διαρκούσε. 

Πολλοί χαρακτηρίζουν το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και τον αρχηγό του λαϊκιστές. Όμως ο όρος είναι παραπλανητικός. Πρόκειται περισσότερο για ένα κίνημα διαμαρτυρίας, που επωφελείται από την οργή της μικροαστικής τάξης. Οι μισθοί δεν έχουν αυξηθεί εδώ και μια δεκαετία, τα διαδοχικά κύματα μετανάστευσης προκαλούν ανασφάλεια και η ανεργία των νέων είναι σε ύψη ρεκόρ. Ενώ η μέση ανεργία είναι υψηλή, στη βόρεια και την κεντρική Ιταλία έχει σταθεροποιηθεί στο 11%. Στον φτωχό Νότο, όμως, καλπάζει. Στη Σικελία φτάνει το 22%. 

Τι ακριβώς είναι λοιπόν οι οπαδοί των Πέντε Αστέρων; Μερικοί ξένοι παρατηρητές τους θεωρούν μεταρρυθμιστές. Άλλοι τους αποκαλούν αβλαβείς παλιάτσους. Δεν είναι τίποτα από τα δύο. Είναι η φωνή της δυσαρέσκειας των Ιταλών, όπως οι οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ είναι η φωνή της δυσαρέσκειας των Αμερικανών. Τα Πέντε Αστέρια και η Λέγκα του Βορρά μπορεί να μην ξέρουν πού πηγαίνουν, αλλά πηγαίνουν γρήγορα και παρασέρνουν τη μισή Ιταλία μαζί τους. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο κόμμα του Γκρίλο 30% και στο κόμμα του Σαλβίνι πάνω από 15%. 

Η Λέγκα του Βορρά είναι ευκολότερο να σκιαγραφηθεί από τα Πέντε Αστέρια. Ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980 από τον Ουμπέρτο Μπόσι και κέρδισε το 1994 τις εκλογές συμμαχώντας με τον Μπερλουσκόνι. Από τότε μπαινοβγαίνει στην κυβέρνηση και προβληματίζεται για το αν πρέπει η βόρεια Ιταλία να αποσχιστεί. Φέτος αποφάσισε ότι η απόσχιση δεν είναι της μόδας. Ο Σαλβίνι αφαίρεσε έτσι τον όρο «του Βορρά» από τον τίτλο του κόμματος κατά την προεκλογική εκστρατεία στη Σικελία και ξεκαθάρισε ότι δεν κατηγορεί πλέον τους κατοίκους του Νότου για τα προβλήματα της χώρας. Αυτοί που φταίνε τώρα είναι οι αφρικανοί μετανάστες. 

Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων είναι αρκετά διαφορετικό, ένα πολιτικό οικοδόμημα που δεν μοιάζει με τίποτα στην Ευρώπη. Εχει δεξιά πρόσοψη, αριστερό υπόγειο και αναρχική σκεπή. Τα μέλη της αντιπαθούν την κυβέρνηση, τους μετανάστες, τις μεγάλες εταιρείες και, πάνω απ’ όλα, την επιστήμη. Η εκστρατεία τους εναντίον των εμβολιασμών στα σχολεία ανάγκασε την κυβέρνηση να επέμβει. Οι βασικές τους αξίες είναι λιγότερη κυβέρνηση και περισσότερα δημοψηφίσματα. Και απαντούν επιθετικά στα social media σε οποιονδήποτε τολμήσει να διαφωνήσει μαζί τους. 

Η αντιευρωπαϊκή φυσιογνωμία του Κινήματος το καθιστά ιδανικό αποδέκτη ρωσικής βοήθειας, η οποία παρέχεται μέσω της παραπληροφόρησης. Είναι μια μέθοδος που έφερε αποτελέσματα στη Βρετανία και την Αμερική, δοκιμάστηκε στη Γαλλία και τη Γερμανία, γιατί λοιπόν να μη δοκιμαστεί και το 2018 στην Ιταλία; 

Στις 3 Νοεμβρίου, σε μια εκπομπή που μεταδόθηκε από την τηλεόραση την ώρα της αιχμής, ρώτησα τον εκπρόσωπο των Πέντε Αστέρων και βουλευτή Αλεσάντρο Ντι Μπατίστα: «Δεσμεύεστε, εδώ και τώρα, ότι δεν θα επιτρέψετε στην παραπληροφόρηση από το εξωτερικό να δηλητηριάσει τις ερχόμενες εκλογές;» Η απάντησή του ήταν αρνητική. 

(*) Ο Μπέπε Σεβερνίνι είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού 7 της Corriere della Sera

http://mignatiou.com/2017/11/tromazi-oli-tin-italia-to-kinima-ton-pente-asteron-ine-i-foni-tis-disareskias/