Η ιταλική τραγωδία

H κεντρική τράπεζα της Ιταλίας έθεσε υπό επιτήρηση στις 22.11.2015 τέσσερις μεσαίες τράπεζες της χώρας – επιβάλλοντας κατ’ εντολή της κυβέρνησης τη διάσωση τους εκ των έσω (Bail in). Με τον τρόπο αυτό όμως 130.000 ιταλικές οικογένειες, οι οποίες είχαν τοποθετήσει τις αποταμιεύσεις τους σε μετοχές, καθώς επίσης σε ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης, τις έχασαν – κατά κάποιον τρόπο όπως οι Έλληνες που κατείχαν ομόλογα του δημοσίου, στα πλαίσια του PSI.

Περαιτέρω, έναντι των χρημάτων που έχασαν τους προσφέρθηκε το αστείο ποσόν των 100 εκ. € που μάλλον δεν πρόκειται να αποδεχθούν – ειδικά επειδή τα 8,5 δις € των δανείων που είχαν εγκρίνει αυτές οι τράπεζες «μεταφέρθηκαν» για 1,5 δις € (στο 17,6% της αξίας τους δηλαδή), χωρίς να προηγηθεί μία διαφανής αξιολόγηση τους από εμπειρογνώμονες. Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνεται από τις αγωγές που κατατέθηκαν σε εννέα εισαγγελείς της Ιταλίας, εναντίον της κεντρικής τράπεζας της χώρας – η οποία ανήκει πλειοψηφικά στις εμπορικές τράπεζες, κυρίως στις Intesa San Paolo (25,6%) και Unicredit (18,68%).

Προφανώς μία κεντρική τράπεζα που ανήκει στις ιδιωτικές δεν είναι κατάλληλη, όσον αφορά την προστασία των αποταμιεύσεων των Πολιτών – ενώ γνώριζε για τα ρίσκα που είχαν αναλάβει οι τέσσερις τράπεζες που διέσωσε, χωρίς να ενημερώσει τους κατόχους των μετοχών, καθώς επίσης των ομολόγων τους. Φυσικά η κεντρική τράπεζα προσπάθησε να μεταφέρει τις ευθύνες στο υπουργείο οικονομικών της Ιταλίας – χωρίς να γνωρίζει κανείς τελικά τι θα συμβεί.

Αυτό όμως που μας ενδιαφέρει δεν είναι τόσο το σκάνδαλο της διάσωσης των τεσσάρων τραπεζών, όσο η χρηματοπιστωτική κρίση που βιώνει η Ιταλία – όπου υπολογίζεται πως τα κόκκινα, αδύνατον να εισπραχθούν δάνεια, έχουν υπερβεί τα 200 δις €, ενώ εμφανίζονται να έχουν ακόμη αξία στους Ισολογισμούς των τραπεζών της τάξης του 40%.

Η κυβέρνηση σχεδιάζει βέβαια να μεταφέρει αυτές τις επισφάλειες σε μία «κακή τράπεζα» (Bad Bank), με στόχο να διασώσει τις τράπεζες, αντί τις ιταλικές οικογένειες που έχουν υπερχρεωθεί – όπως στο παράδειγμα της Ελλάδας, όπου οι φορολογούμενοι Πολίτες επιβαρύνθηκαν με τα 40 δις € της πρώτης αύξησης κεφαλαίου των τραπεζών, αντί να δοθούν αυτά τα χρήματα στους υπερχρεωμένους δανειολήπτες τους, με την έννοια της διαγραφής μέρους των οφειλών τους.

Την ίδια στιγμή, η Ιταλία συνεχίζει να υποφέρει οικονομικά, αφού το δημόσιο χρέος της αυξήθηκε κατά 33 δις € το 2015 ή κατά περίπου 2,8 δις € σε μηνιαία βάση. Η βιομηχανική της παραγωγή δεν αυξάνεται καθόλου (γράφημα), ενώ τα φορολογικά της έσοδα το 2015 ήταν κατά 6,4% υψηλότερα από το 2014. Η φορολογία επιβάρυνε κυρίως τις επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα δείκτη φορολόγησης της τάξης του 64,8% – έναντι 40,6% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

.

.

Λογικά λοιπόν οι Ιταλοί ενοχοποιούν το ευρώ για την τραγωδία της χώρας τους, θεωρώντας το ως το νόμισμα των σκλάβων – καθώς επίσης την ΕΚΤ ως ένα νομικό τερατούργημα, το οποίο εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνο τα συμφέροντα της ευρωπαϊκής «κλεπτοκρατίας», όπως χαρακτηρίζουν το χρηματοπιστωτικό κτήνος.Επίσης της πρωσικής, αχόρταγης Γερμανίας, η οποία αυξάνει συνεχώς τα πλεονάσματα της εις βάρος των εταίρων της – προωθώντας την κατάκτηση της Ευρώπης με οικονομικά όπλα.

Ολοκληρώνοντας, εάν τυχόν διενεργηθεί δημοψήφισμα στην Ιταλία, υπέρ ή κατά της παραμονής της στην Ευρωζώνη, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα κερδίσει το ΟΧΙ – αφού το 42% τάσσεται εναντίον του κοινού νομίσματος, ενώ μόνο το 32% εμπιστεύεται τη νομισματική ένωση. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε φυσικά τη διάλυση της Ευρωζώνης, η οποία θα προκαλούσε τεράστιες ζημίες στη Γερμανία – ένα ενδεχόμενο που προκαλεί τρόμο στο γερμανό υπουργό οικονομικών, ο οποίος προσπαθεί να το αποφύγει με κάθε τρόπο, μέσω της στήριξης της Ιταλίας από την ΕΚΤ.

Άρης Οικονόμου, Senior Analyst (finance & markets)