Σαν Μαρίνο: To Κρατίδιο - Μουσείο στην καρδιά της Ιταλίας

Πώς ένα μεσαιωνικό κρατίδιο που επιβίωσε μέσα στους αιώνες, διεκδικεί τα εύσημα

της πιο παλιάς δημοκρατικής χώρας του κόσμου και σήμερα αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό.

Αρκετοί θεωρούν ότι το Σαν Μαρίνο είναι πόλη της Ιταλίας.

Oμως οι κάτοικοι της μεσαιωνικής πολιτείας με τον τίτλο «Γαληνoτάτη Δημοκρατία του Αγίου Μαρίνου» (Serenissima Repubblica di San Marino), η οποία έχει έκταση μόλις 61 τετραγωνικά χιλιόμετρα, έχουν διαφορετική άποψη. Εδώ και αρκετούς αιώνες έχουν κερδίσει το δικαίωμα να θεωρούνται ανεξάρτητο κράτος, το τρίτο μικρότερο όλης της Ευρώπης, μετά το Βατικανό και το Μονακό.

O Ανδριάντας της Ελευθερίας στην ομώνυμη πλατεία. Πίσω του το Palazzo Pubblico,
που σήμερα είναι έδρα της κυβέρνησης.

Πολλοί είναι οι θρύλοι που αναφέρονται στην ίδρυση του μικρού κρατιδίου. Κάποιοι έχουν ιστορική βάση και άλλοι κινούνται στη σφαίρα της φαντασίας, όπως η ιστορία της παραχώρησης του λόφου σε έναν λιθοξόο ως δώρο από μια πλούσια Ρωμαία για τη θεραπεία του γιου της από μια θανάσιμη ασθένεια.

Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι όλοι οι γειτονικοί αιμοδιψείς και αδίστακτοι μονάρχες και ηγεμόνες άφησαν στην ησυχία του το Σαν Μαρίνο, που παρέμεινε αναλλοίωτο σε μια Ευρώπη που σχηματιζόταν, με σύνορα που άλλαζαν συνεχώς.

Οι ισχυροί προστάτες του Σαν Μαρίνο απώθησαν διακριτικά τους σφετεριστές, από τους ισχυρούς Βοργίες έως και τον ίδιο τον Πάπα που επιχείρησε να θέσει υπό την κυριαρχία του το κρατίδιο. Την ανεξαρτησία του Σαν Μαρίνο σεβάστηκαν ακόμη και οι δυνάμεις του Αξονα: Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το κρατίδιο έμεινε ουδέτερο και μέχρι το 1944 υπήρξε καταφύγιο για πάνω από 100.000 πρόσφυγες από όλη την Ιταλία.

Σήμερα το Σαν Μαρίνο καυχιέται ότι υπήρξε η πιο παλιά δημοκρατική χώρα του κόσμου, καθώς από την ίδρυσή του, το 301 μ.Χ., μέχρι σήμερα έχει κατά βάση δημοκρατική διακυβέρνηση. Στις μέρες μας τη διοίκηση ασκεί ένα κεντρικό συμβούλιο με εξήντα μέλη -το Consilio Grande e Generale- που αλλάζει κάθε πέντε χρόνια.

Ανδριάντας αφιερωμένος στον Girolamo Gozi και στους άλλους υπερασπιστές του οράματος της ενωμένης Ιταλίας. Το Σαν Μαρίνο υπήρξε το κρησφύγετο του γνωστού Ιταλού επαναστάτη Giuseppe Garibaldi.

Μια Πολιτεία πάνω στον βράχο

Το Σαν Μαρίνο είναι χτισμένο πάνω σε έναν ξερό και άγονο βράχο με ύψος 57 μέτρα. Περιβάλλεται από ψηλά τείχη, τα οποία διατηρούνται στο μεγαλύτερο μέρος τους σε άριστη κατάσταση.

Τα μεσαιωνικά του παλάτια, τα δαιδαλώδη σοκάκια του και η παλιά πόλη που μοιάζει σαν να έχει βγει από παιχνίδι με κουκλόσπιτα έλκουν σαν μαγνήτης τους επισκέπτες: η πόλη που από τον Ιούλιο του 2008 έχει κηρυχθεί Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO υποδέχεται πάνω από δύο εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν διανυκτερεύουν στην πόλη, αλλά την επισκέπτονται σε ημερήσιες εκδρομές.

Η νεοκλασικού ρυθμού Basilica del Santo, αφιερωμένη στον Αγιο Μαρίνο, τον πολιούχο της χώρας.

Παρά το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το μικρό Σαν Μαρίνο έχει υποκύψει στον μαζικό τουρισμό, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να αποφύγετε τις ορδές των τουριστών και τις ουρές από πούλμαν, εάν ακολουθήσετε μια απλή συμβουλή: μην επισκεφθείτε το Σαν Μαρίνο κατά το Σαββατοκύριακο.

Κατά τα άλλα, θα πρέπει να αντιμετωπίζετε με χαμόγελο τις προσπάθειες των πωλητών στα καταστήματα με σουβενίρ, που φυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε δρόμο, να σας πουλήσουν σπάνια γραμματόσημα του κρατιδίου μαζί με ισπανικές βεντάλιες και σπαθιά Σαμουράι (και μετά λέμε τόσα για τους Ελληνες...).

Το μικροσκοπικό Σαν Μαρίνο έχει υποκύψει πλήρως στον μαζικό τουρισμό. Τα καταστήματα με σουβενίρ φυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε δρόμο.

Οι πιο ήσυχες γειτονιές της πόλης, τα πολύ ενδιαφέροντα μνημεία και η θέα από τα τείχη του κάστρου θα σας ηρεμήσουν και θα σας κάνουν να ξεχάσετε ό,τι άλλο ενοχλητικό έχετε δει.

Τα τρία κάστρα - σύμβολα της πόλης

Το παλαιό τμήμα του Σαν Μαρίνο είναι το κυριότερο αξιοθέατο του κρατιδίου. Η είσοδος σε αυτό γίνεται από την Πύλη του Αγίου Φραγκίσκου. Για να κάνετε έναν γύρο των πιο όμορφων δρόμων της περιοχής, κατηφορίστε προς την Piazza Titano μέσω της Via Basilicius.

Πάνω από την πόλη δεσπόζουν τρία κάστρα, που απεικονίζονται τόσο στη σημαία όσο και στο εθνόσημο του Σαν Μαρίνο. Εδώ η θέα από το Castello della Guaita.

Μετά από 50 μέτρα φθάνετε στην Πλατεία Garibaldi. Εκεί βρίσκεται το σπίτι που έμενε όταν ήρθε εδώ να κρυφτεί κυνηγημένος από τους Αυστριακούς ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, ο διάσημος επαναστάτης που συγκέντρωσε ένα πλήθος εθελοντών με όραμα την ένωση της Ιταλίας, κάτι που έως έναν βαθμό πέτυχε.

Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη βοήθεια που του δόθηκε, ο Γκαριμπάλντι έκανε αποδεκτή την επιθυμία του Σαν Μαρίνο να μείνει ανεξάρτητο κρατίδιο και να μη συμπεριληφθεί στο νέο ιταλικό κράτος.

Εάν στρίψετε αριστερά στην Contrada del Collegio μέχρι το τέλος της και μετά συνεχίσετε στην Contrada del Omagnano θα φτάσετε σε έναν απότομο βράχο, που σηματοδοτεί το τέλος της πόλης. Στη συνέχεια, γυρίζετε πίσω για να βρείτε την Piazza della Liberta. Πρόκειται για μια μεγάλη παραλληλόγραμμη πλατεία με το άγαλμα της Ελευθερίας να υψώνεται στη μια πλευρά της.

Η αλλαγή της φρουράς στην Piazza della Liberta γίνεται κάθε μισή ώρα.

Εκεί θα δείτε τη φρουρά να αλλάζει κάθε μισή ώρα. Το νεογοτθικού στυλ Παλάτι των Αρχόντων (Palazzo Pubblico) ατενίζει από ψηλά την πλατεία. Χτίστηκε μεταξύ 1884-1894 και σήμερα είναι έδρα της κυβέρνησης.

Πάνω από την πόλη δεσπόζουν τρία κάστρα, το Castello della Guaita, το Castello della Cesta και το Montale, του 13ου και 14ου αιώνα. Τα τρία αυτά κάστρα-σύμβολα της πόλης απεικονίζονται τόσο στη σημαία όσο και στο εθνόσημο του Σαν Μαρίνο. Αξίζει τον κόπο να επισκεφθείτε κάποιο από τα τρία όχι τόσο για την εσωτερική τους διακόσμηση όσο για τη θέα που προσφέρουν από τις επάλξεις τους.

Aποψη του Castello della Guaita. Αυτό αποδεικνύει γιατί το Σαν Μαρίνο έχει κηρυχθεί Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCΟ.

Τα δύο πρώτα βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης, ενώ για το κάστρο Montale θα χρειαστεί να οπλιστείτε με υπομονή και διάθεση για πεζοπορία, καθώς βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου, αρκετά μακριά από την πόλη.

Το κάστρο Guaita, που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή, είναι ένα από τα αρχαιότερα της Ιταλίας και το σημαντικότερο από τα τρία. Στο εσωτερικό του πύργου βρίσκεται ένα μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Αγία Βαρβάρα. Το Castello Cesta χτίστηκε τον 13ο αιώνα και βρίσκεται στην ψηλότερη κορυφή του Monte Titano.

Στο Σαν Μαρίνο λατρεύουν τα γρήγορα αυτοκίνητα. Για τον λόγο αυτό υπάρχει και το μουσείο Maranello Rosso-Ferrari- Abarth, που φιλοξενεί συλλεκτικές Ferrari και πρωτότυπα Abarth.

Στο εσωτερικό του φιλοξενεί ένα μικρό μουσείο με όπλα και πολεμικό εξοπλισμό από τον Μεσαίωνα μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα. Το Castello Montale στο παρελθόν υπήρξε φυλακή και σήμερα ανήκει σε ιδιώτη.

Κοντά στο Διοικητήριο βρίσκεται ένα πλάτωμα με τον ανδριάντα του Bartolomio Borchesi και τον σταθμό του τελεφερίκ στα αριστερά. Η θέα από εδώ είναι απίστευτα όμορφη, καθώς το βλέμμα απλώνεται στα πράσινα χωράφια που καταλήγουν στο γαλάζιο της θάλασσας.

Μουσείο παράξενων όντων

Γυρνώντας πίσω στο κέντρο της πόλης, μπορείτε να δείτε ενδιαφέροντα στοιχεία για την ιστορία και την τέχνη του Σαν Μαρίνο στο Κρατικό Μουσείο (Museo di Stato). Βρίσκεται στην Piazza Titano 1 και η είσοδος είναι ελεύθερη ( www.museidistato.sm).

Οσοι, ωστόσο, έχουν μανία με τα πλάσματα του σκότους, μπορούν να επισκεφθούν το Μουσείο Παράξενων Οντων ή ιταλιστί Museo delle Curiositΰ. Εκεί υπάρχει μια ασυνήθιστη συλλογή από ιστορίες για βαμπίρ, βασανιστήρια, κέρινα ομοιώματα και φρικιαστικά εφέ.

Ενα άλλο ενδιαφέρον μουσείο του Σαν Μαρίνο είναι αφιερωμένο στα αυτοκίνητα. Πρόκειται για το μουσείο Maranello Rosso-Ferrari-Abarth. Φιλοξενεί 25 συλλεκτικές Ferrari και 40 πρωτότυπα Abarth. Το μουσείο είναι ανοιχτό από τον Φεβρουάριο έως τον Νοέμβριο. Εκεί έχετε τη δυνατότητα να οδηγήσετε μια πραγματική Ferrari, κατόπιν συνεννόησης.

Τέλος, όσοι ενδιαφέρονται για εκκλησιαστικά μνημεία μπορούν να επισκεφθούν τη νεοκλασικού ρυθμού Basilica del Santo, που είναι αφιερωμένη στον Αγιο Μαρίνο, τον πολιούχο άγιο της χώρας.

Ενδιαφέρουσα είναι και η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου, το παλαιότερο κτίσμα του Σαν Μαρίνο (1361) που στεγάζει μια συλλογή με πίνακες ζωγραφικής του Niccolo Alunno.

ΦΑΓΗΤΟ
Buca San Francesco (Piazza del Placito Feretrano 3): Εστιατόριο με ενδιαφέρουσες γεύσεις και καλή πίτσα. Η μια αίθουσα είναι εσωτερική και η άλλη σε βεράντα.

Faetano (Strada del Marano 8/A): Μικρό και καλοφτιαγμένο εστιατόριο με ιταλική κουζίνα του Βορρά.

ΑΓΟΡΕΣ
Το Σαν Μαρίνο στο παρελθόν ήταν ένας από τους λίγους φορολογικούς παραδείσους της Ευρώπης. Σήμερα αυτό δεν ισχύει, ωστόσο το Σαν Μαρίνο διατηρεί ακόμα χαμηλότερη φορολογία σε σχέση με την υπόλοιπη Ιταλία. Συνεπώς, παραμένει ιδανικός προορισμός για φτηνές αγορές σε επώνυμα ιταλικά ρούχα και παπούτσια, αρώματα, καλλυντικά, αλλά και ορισμένες ηλεκτρονικές συσκευές.

ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΑ ΚΑΙ VISA 
Για κάποιον λόγο που είναι γνωστός μόνο στους συλλέκτες γραμματοσήμων και νομισμάτων, το Σαν Μαρίνο είναι διάσημο για τις συλλογές του. Εάν ανήκετε στους συλλέκτες, επισκεφθείτε το Azienda Filatelica-Numismatica ( www.aasfn.sm). Βρίσκεται στην Piazza Garibaldi και εκεί, επιπλέον, μπορείτε εάν θέλετε να αποκτήσετε και μια visa του Σαν Μαρίνο, με αντίτιμο 5 ευρώ.

ΔΙΑΜΟΝΗ
Δεν είναι απαραίτητο να διανυκτερεύσετε στο Σαν Μαρίνο, ωστόσο, εάν θέλετε να μείνετε υπάρχουν μερικά ξενοδοχεία στο ιστορικό κέντρο.

Cesare (Salita alla Rocca 7,  www.hotelcesare.com). Στην παλαιά πόλη, σε ένα σκηνικό βγαλμένο από ιστορική ταινία για τον Μεσαίωνα. Με 18 δωμάτια πλήρως εξοπλισμένα και με διακόσμηση ρομαντικού στυλ.

Crocenzi (Via Ventotto Luglio 175,  www.hotelcrocenzi.sm). Στους πρόποδες του λόφου Τιτάνο, τρία χιλιόμετρα από το κέντρο της παλαιάς πόλης. Σε πολύ βολικό σημείο και μακριά από την πολυκοσμία του τουριστικού τμήματος της πόλης. Με 21 δωμάτια και ιδιωτικό πάρκινγκ (πολύ χρήσιμη παροχή, όπως θα διαπιστώσετε).

Hotel Silvana (Via del Serrone 17 - Murata, www.hotelsilvanasanmarino.it). To πιο μικρό και χαριτωμένο από όλα τα παραπάνω, με μόλις οκτώ δωμάτια, μεγάλο πάρκινγκ και πολύ καλό εστιατόριο.

Κείμενο: Νέλλη Καψή
Φωτογραφίες: Γιώργος Δέτσης
Πηγή: έθνος